«Σε μια πρώτη προκαταρκτική συζήτηση, μπορούμε να πούμε ότι σε ακίνητα που έχουν χαρακτηρισθεί ως μνημεία ιστορικού χαρακτήρα, σύμφωνα και με τον Ν. 4858/2021, ορίζονται τεράστιοι περιορισμοί, ως προς τη χρήση τους, την εκμετάλλευσή τους, ή όποια άλλη δραστηριότητα εκτελείται σε αυτά.
Σε αυτού του είδους τα ακίνητα, επί των οποίων ευρίσκονται τα προστατευόμενα ιστορικά μνημεία, δεν μπορεί να λάβει χώρα δραστηριότητα οποιασδήποτε μορφής, χωρίς την προγενέστερη γνωμοδότηση του Τοπικού Συμβουλίου Μνημείων και την απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού.
Αν δε, το μνημείο αυτό χρονολογείται προ του έτους 1453, τότε το ακίνητο αυτομάτως ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή έχουμε και απώλεια κυριότητας του ακινήτου.

Αν μιλάμε για ιδιοκτησία που ανήκει σε ιδιώτη, ολόκληρη ή μέρος αυτής, τότε προβλέπεται, ότι ο ιδιώτης μπορει να ζητήσει αποζημίωση για τους περιορισμούς στην χρήση του ακινήτου. Ενώ το Ελληνικό Δημόσιο να προβεί και σε απαλλοτρίωση του.

Αν όμως μιλάμε για ιδιοκτησία που ανήκει σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, όπως επί παραδείγματι στον ΟΔΑΖ, ή σε Εκκλησιαστικά ιδρύματα, ή σε φορέα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τότε δεν υπάρχει καν ζήτημα απαλλοτρίωσης, καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις παρά τους περιορισμούς στην χρήση το Ελληνικό Δημόσιο δεν υποχρεούται σε απαλλοτρίωση.

Αν το Ελληνικό Δημόσιο έχει κηρύξει μια έκταση, ένα ακίνητο, ως προστατευόμενο μνημείο, τότε ακόμα και σε ιδιώτη να ανήκει, πρέπει ο ιδιώτης να αποδείξει με τίτλους ότι του ανήκει και να διεκδικήσει αποζημίωση, ή και να προσβάλλει την απόφαση επί του χαρακτηρισμού. Πρέπει να θυμόμαστε ότι το Ελληνικό Δημόσιο κατά την εξουσία προστασίας των ιστορικών μνημείων δεν έχει και την υποχρεώση αναζήτησης του εκάστοτε ιδιοκτήτη. Έτσι το Ελληνικό Δημόσιο οφείλει να σπεύσει να προστατεύσει το μνημείο ακόμη και αν δεν γνωρίζει ποιος είναι ο κύριος του.

Πέραν των ανωτέρω, όμως, ερχόμενοι στο θέμα της επικαιρότητας, όταν ο Υπουργός Πολιτισμού έρχεται να οριοθετήσει μια περιοχή ως μνημείο, ως έναν αρχαιολογικό χώρο, τότε ζητά από τους άλλους Υπουργούς να τον ενημερώσουν αν σε αυτή τη περιοχή επιτελείται κάποιας μορφής δραστηριότητα ή όχι, προκειμένου να το λάβει υπόψη του κατά την έκδοση της πράξης χαρακτηρισμού.

Το Δημοτικό Συμβούλιο δεν έχει καμιά απολύτως αρμοδιότητα για να αποφασίσει επί της προτάσεως της Προϊσταμένης Εφορείας Αρχαιοτήτων, για την οριοθέτηση αρχαιολογικού χώρου στο Ναυάγιο. Αλίμονο αν η κήρυξη αρχαιολογικών χώρων, ή η οριοθέτησή τους, επαφίετο στο Δημοτικό Συμβούλιο, ή εν γένει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Η πολιτική προστασίας των μνημείων αποτελεί εθνική και όχι τοπική υπόθεση. Γι αυτό και δεν αναζητά μια τέτοια απόφαση η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων κα Παπασταύρου. Αναζητά από τις υπηρεσίες του Δήμου, από την υπηρεσία δόμησης του Δήμου, μια γνωστοποίηση για το ποιες και αν, δραστηριότητες επιτελούνται στην περιοχή, και μιλάμε για δημόσιες δραστηριότητες. Εξ ου δε και την εν λόγω γνωστοποίηση την απευθυνει και σε άλλες υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα στην Διεύθυνση Δασών, στο Τμήμα Περιβάλλοντος κλπ.

Η εισαγωγή του ζητήματος στο Δημοτικό Συμβούλιο είναι θέμα τακτικής και σκοπιμοτητων και όχι νομιμότητας. Δεν έχει σχετική αρμοδιότητα το Δημοτικό Συμβούλιο.

Δεν υπάρχει πρόβλημα με τον χώρο οριοθετημένης ζώνης στον οποίο με νόμο είναι υπό της αρμοδιότητας της Επιτροπής Ναυαγίου, καθώς οι εν λόγω διατάξεις της Επιτροπής είναι ειδικότερες.

Φυσικά και μπορεί να γίνει ο δρόμος διαφυγής, ακόμη και αν κριθεί ως αρχαιολογικός χώρος, αλλά επιπλέον όλων των άλλων θα απαιτείται και  έγκριση από το Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων και τον Υπουργό Πολιτισμού. Τα πάντα μπορούν να γίνουν αρκεί να υπάρχει η σωστή απόφαση, η σωστή διαδικασία και η σωστή αιτιολόγηση.»

Ακούστε ολόκληρη την εκπομπή: