Ανατροπή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των δασικών εκτάσεων στα Ιόνια νησιά
Τε 8/02/2023
«Παρακολουθώ αυτές τις συγκλονιστικές εικόνες από τις πληγείσες περιοχές της Τουρκίας και της Συρίας μετά τους καταστροφικούς σεισμούς. Στη Ζάκυνθο είμαστε και πρέπει να είμαστε, ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι σε τέτοια θέματα, λόγω του σεισμού του 1953. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν βίντεο για να δείξουν το εύρος της καταστροφής, αλλά στο πρώτο τηλεγράφημα που μεταδόθηκε από τον κυβερνήτη ενός Αγγλικού καταδρομικού στο Λονδίνο αναφέρει ότι «Η πόλη της Ζακύνθου παρουσιάζει την όψη μάζας φλογών από απόσταση πολλών μιλίων. Οι δρόμοι φαίνονται σαν να ανατινάχθηκαν από νάρκες. Το θέαμα στο σύνολό του είναι πολύ χειρότερο από εκείνο που παρουσίαζε η Χιροσίμα μετά την καταστροφή της από την ατομική βόμβα.» Είχαμε δεκάδες νεκρούς, εκατοντάδες τραυματίες, τρεις χιλιάδες καμένα σπίτια στην πόλη και δώδεκα χιλιάδες σπίτια κατεστραμμένα στην ύπαιθρο και σαράντα χιλιάδες άστεγους. Επειδή θυμόμαστε αυτή τη τραγωδία, πρέπει σαν Ζακυνθινή κοινωνία, σαν Δήμος Ζακύνθου, να δείξουμε την αλληλεγγύη μας στους σεισμοπαθείς της Τουρκίας και της Συρίας.
Έχω επισκεφθεί κατά το παρελθόν τις πληγείσες περιοχές της Τουρκίας. Στη ροή του Ευφράτη ποταμού κατασκευάστηκε το περίφημο φράγμα Ατατούρκ και λόγω αυτού του έργου έγιναν εκτεταμένες εκσκαφές, από τις οποίες αναδείχθηκαν κάποια εκπληκτικά αρχαία ελληνιστικά ψηφιδωτά, ίσως τα καλύτερα του κόσμου της Πόλης Ζεύγμα, τα οποία στεγάζονται σήμερα στο περίφημο για το λόγο αυτό Μουσείο του Γκαζιαντέπ. Το φράγμα Ατατούρκ έχει ύψος 169μ. και μήκος 1.820 μέτρα και έχει δημιουργήσει την τρίτη μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη στο κόσμο. Το φράγμα αυτό έχει υποστεί ρηγματώσεις λόγω των σεισμών και υπάρχει κίνδυνος καταστροφής του με ανυπολόγιστες αρνητικές συνέπειες για τους κατοίκους της περιοχής.
Δυστυχώς για την Ζάκυνθο το τελευταίο διάστημα έχει γίνει μια δραστική ανατροπή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των δασικών εκτάσεων του νησιού. Σύμφωνα με το άρθρο 62 του Ν.998/1979, δεν υπάρχει τεκμήριο κυριότητας υπέρ του δημοσίου για τις δασικές εκτάσεις, που βρίσκονται στα Ιόνια Νησιά και σε ορισμένες άλλες νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας. Αντίθετα για την Ηπειρωτική Ελλάδα οι δασικές εκτάσεις τεκμαίρεται ότι ανήκουν στην κυριότητα του Δημοσίου και όποιος αξιώνει δικαίωμα κυριότητας σε αυτές θα πρέπει να το αποδεικνύει με τα νόμιμα αποδεικτικά μέσα ενώπιον των Δικαστηρίων.
Η ρύθμιση αυτή ανταποκρίνεται σε ιστορικούς λόγους και συγκεκριμένα στο γεγονός ότι δεν υπήρχε δημόσια περιουσία στα Ιόνια Νησιά πριν από την ένωσή τους με την Ελλάδα το 1864 ώστε το Ελληνικό Δημόσιο να είναι διάδοχος αυτής της κρατικής περιουσίας, όπως συνέβη στην Ηπειρωτική Ελλάδα με τη μεταβίβαση της περιουσίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο Ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή στο Ελληνικό Κράτος, που προέκυψε μετά την Επανάσταση του 1821 και αναγνωρίστηκε από του Τούρκους με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης του 1832.
Η νομική αυτή κατάσταση έχει γίνει δεκτή με αποφάσεις όλων των Δικαστηρίων από Ειρηνοδικείο μέχρι Άρειο Πάγο, που έχουν ασχοληθεί με τέτοιες διαφορές. Και για τον λόγο αυτό το Ελληνικό Δημόσιο για να διεκδικήσει δικαίωμα κυριότητας σε δασικές εκτάσεις στα Ιόνια Νησιά θα έπρεπε να αποδείξει ότι έχει αποκτήσει την κυριότητα αυτή με νόμιμο τίτλο ενώπιον των Δικαστηρίων.
Δυστυχώς η νομική αυτή κατάσταση ανατράπηκε με τον Ν.4819/2021, άρθρο 152, στο οποίο περιλαμβάνεται η ρύθμιση ότι, το Ελληνικό Δημόσιο μπορεί να δηλώσει δικαιώματα κυριότητας σε δασικές εκτάσεις και στα Ιόνια Νησιά, στην περίπτωση που οι ιδιώτες δεν διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας, που να έχουν συνταχθεί μέχρι την πρώτη (1) Ιουλίου 2001, έστω και εάν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα.
Από τη διατύπωση αυτή του Νομοθέτη συνάγεται, ότι ζητά από τους ιδιώτες συμβόλαια, που να έχουν συνταχθεί μέχρι την 1-7-2001 και αποκλείει την περίπτωση της χρησικτησίας, που είναι ο συνηθέστερος τίτλος κυριότητας επί των δασικών εκτάσεων τουλάχιστον στη Ζάκυνθο, που όπως είναι γνωστό η Ζάκυνθος τον Αύγουστο του 1953 δεν γκρεμίστηκε μόνον, αλλά κάηκε ολοσχερώς η πόλη της Ζακύνθου, με αποτέλεσμα να γίνουν στάχτη τα αρχεία των Συμβολαιογράφων και του Υποθηκοφυλακείου. Αποκλείει ακόμα και τα συμβόλαια, σαν τίτλους ιδιοκτησίας, που έχουν συνταχθεί μετά την 1-7-2001 μέχρι και σήμερα.
Είναι βέβαιο, ότι οι τοπικές Αρχές των Ιονίων Νησιών, λόγω νομικής άγνοιας «πιάστηκαν στον ύπνο» με τη νέα αυτή ρύθμιση, που συνιστά ουσιαστικά επαναφορά του τεκμηρίου κυριότητας του Δημοσίου στις δασικές εκτάσεις των Ιονίων Νήσων. Από αυτόν το «ύπνο» ξύπνησαν εφιαλτικά πριν μερικές μέρες οι Λευκαδίτες και τρέχουν και δεν προλαβαίνουν για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση που δημιουργήθηκε με τη δήλωση από το Δασαρχείο Λευκάδας στο Κτηματολόγιο 167.000 στρεμμάτων δασικής και χορτολιβαδικής έκτασης σαν ιδιοκτησία του Δημοσίου.
Επιβάλλεται άμεσα εδώ και τώρα, που το πολιτικό κόστος πονάει, λόγω προεκλογικής περιόδου, οι τοπικοί φορείς του νησιού μας και των άλλων νησιών του Ιονίου να διεκδικήσουν αποφασιστικά την αποκατάσταση της ιστορικής, ηθικής και νομικής τάξης επί των δασικών εκτάσεων των Ιονίων Νησιών, με την θέσπιση τεκμηρίου κυριότητας υπέρ των ιδιωτών των δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων που κατέχουν.»