Current track

Title

Artist

Background

Πάνος Λιβέρης
Πρώην Πρόεδρος ΤΕΕ, Πολιτικός Μηχανικός

Η μείωση των οικισμών είναι αναπόφευκτη – Πώς θα επηρεαστεί η γη – Ρίσκο οι κατατμήσεις ακινήτων

Δε 19/05/2025



«Με το τοπικό χωροταξικό σχέδιο, γίνεται μια τακτοποίηση στον χώρο. Γιατί στη Ζάκυνθο, όπως και σε όλη την Ελλάδα, είχαμε αφεθεί στο θέμα του πολεοδομικού σχεδιασμού. Από το 1983 και μετά δεν είχαμε καθόλου προχωρήσει. Ακόμα και οι πολεοδομήσεις μας έμειναν στάσιμες για πάρα πολλά χρόνια και εκκρεμούν ακόμα.

Αυτό το σχέδιο, στην πρώτη του φάση όπως μας παρουσιάστηκε, δίνει κατευθυντήριες γραμμές στο πώς θα προχωρήσει χωροταξικά το νησί μας. Ορίζει περιοχές που θα ευνοηθεί η τουριστική ανάπτυξη. Ορίζει περιοχές που θα πάνε οι οχλούσες χρήσεις, κάτι σαν βιοτεχνικά πάρκα, μια προσπάθεια που είχε γίνει επί Δημαρχίας Τσαγκαρόπουλου και έμεινε στα χαρτιά. Ορίζει περιοχές που πρέπει να αναπτυχθεί το οδικό δίκτυο, γιατί επειδή τις χαρακτηρίζει σαν τουριστικά αξιοποιήσιμες θα πρέπει να βελτιωθεί και το οδικό δίκτυο στις περιοχές αυτές. Καθορίζει τη χρησιμότητα για το αποχετευτικό. Ορίζει δηλαδή ότι πρέπει να φτιαχτεί ένας επιπλέον βιολογικός καθαρισμός ή μάλλον επικεντρώνει στην περιοχή στην οποία πρέπει να γίνει αυτό. Και το βασικότερο βάζει χρήσεις. Δηλαδή δεν μπορεί να κάνεις όλες τις δραστηριότητες οπουδήποτε θέλεις.

Το δεύτερο κομμάτι αυτής της χωροταξικής μελέτης έχει να κάνει με τους οικισμούς, ένα φλέγον θέμα που και εμάς, μας έχει ανησυχήσει ιδιαίτερα και προσπαθούμε να βρούμε και μια άκρη σε όλη αυτή την ιστορία.

Κάναμε και μια επαφή στην Πάτρα στο Τεχνικό Επιμελητήριο με το Υπουργείο και είχαμε μια διεξοδική συζήτηση. Όλες αυτές οι μελέτες εποπτεύονται από το Υπουργείο και πάνω από όλους είναι το ΣΤΕ. Το οποίο καλείται να γνωμοδοτήσει σε κάθε μία από αυτές. Είναι περίπου 250 μελέτες ανά την Ελλάδα και η ερώτησή μας είναι, κατά πόσον το ΣΤΕ μπορεί να τις φέρει εις πέρας. Διότι είναι τρελός φόρτος εργασίας.

Το σίγουρο που βγήκε από την όλη συζήτηση και από τα δεδομένα που έχουμε σε άλλες περιοχές οι οποίες προηγούνται, δηλαδή έχουν τελειώσει την πρώτη φάση και πάνε στη δεύτερη, είναι ότι θα προκύψει μείωση στους οικισμούς. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Κάποια οικόπεδα, τα οποία σήμερα τα θεωρούμε ότι είναι μέσα στον οικισμό ή θα μείνουν εκτός, ή θα μπουν στη ζώνη Γ, η οποία έχει ως όριο τα δύο στρέμματα. Θα έχει περιορισμούς δηλαδή.

Η όλη συζήτηση γίνεται για τον τρόπο που πλέον επανακαθορίζει τους οικισμούς. Έχει βάλει κάποιες συγκεκριμένες οδηγίες ανάλογα με τη κτηριακή πυκνότητα, την οικιστική πυκνότητα και ανάλογα με το αν αυτή έχει προκύψει μέσα από λογική ή είναι ατάκτως ειρημένα τα κτήρια. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σε όλη την Ελλάδα και σε εμάς ιδιαίτερα, είναι η επεκτάσεις των οικισμών με απόφαση Νομάρχη.

Αυτές άμα αποτελούν μια οικιστική πύκνωση η οποία συνδέεται με τον οικισμό του 1983, προφανώς θα παραμείνει και στην ουσία θα έχουμε επέκταση οικισμού. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις αυτή θα είναι εκτός οικισμού και εκεί θα δημιουργηθούν θέματα. Από μια πρόχειρη ανάλυση που έχουμε κάνει στη Ζάκυνθο, σε κάποιες τουριστικές περιοχές που έχουμε τουριστική ανάπτυξη και οι οικιστικές πυκνώσεις έχουν περισσέψει όλα αυτά τα χρόνια, πιθανότατα να έχουμε αύξηση των ορίων των οικισμών.

Στους υπόλοιπους οικισμούς που είναι στην ενδοχώρα και σε οικισμούς οι οποίοι δεν είχαν ιδιαίτερη τουριστική ανάπτυξη και βρίσκονται στο κέντρο της Ζακύνθου, θα έχουμε μείωση. Διότι περιοχές οι οποίες μπήκαν στον οικισμό το 1983 εμφανίζονται σήμερα χωρίς να υπάρχει σε αυτές κανένα κτίσμα και υπάρχει μια γεωργική χρήση. Δηλαδή φαίνονται σαν ελαιώνες ή αμπελώνες.

Δεν ισχύει ότι νομικά δεν γίνονται κατατμήσεις στη Ζάκυνθο. Συνεχίζεται η διαδικασία ως έχει. Τουλάχιστον αυτές τις οδηγίες μας έδωσε προφορικά ο Γενικός Γραμματέας στην Πάτρα. Απλά το θέμα είναι, ότι αναλαμβάνεις την κατάτμηση με ένα ρίσκο για το οικόπεδο που θα κατατμήσεις εφόσον είναι κάτω από δύο στρέμματα, να πέσει στη ζώνη Γ ή να πέσει εκτός. Που σημαίνει ότι δεν θα χτίζεις μετά. Εμείς βέβαια προσπαθήσαμε να εκμαιεύσουμε μια μεταβατική κατάσταση για αυτά τα οικόπεδα που έχουν χαρακτηριστεί σαν άρτια και οικοδομήσιμα. Ο Γενικός Γραμματέας μας είπε ότι μπορεί να βρεθεί μια λύση. Δηλαδή να παραμείνει μια οικοδοσημότητα σε επίπεδο λίγων τετραγωνικών μέτρων. Αλλά αυτό είναι σε στάδιο συζήτησης γιατί έχει δημιουργηθεί αναστάτωση σε όλη την Ελλάδα. Και οι βουλευτές έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά και ήδη διαμαρτύρονται μέσα στη Βουλή για όλο αυτό το θέμα. Σίγουρα θα υπάρξουν ατυχίες κάποιων συμπολιτών μας. Διότι φανταστείτε ότι ο δομημένος χώρος ή ο χώρος που είναι προς οικοδόμηση έχει αρχίσει να μειώνεται ήδη από το 1993. Όταν καταργήθηκαν οι μπασίες στους οικισμούς και πλέον για να χτίσεις τον οικισμό έπρεπε να έχεις πρόσωπο σε δημοτικό δρόμο.

Ερχόμενοι μετά κατά το 1999 αρχίζουν οι απαγορεύσεις του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου που κι αυτές θα αναθεωρηθούν τώρα γιατί εκπονείται ειδική περιβαλλοντική μελέτη.

Μετά άρχισαν οι περιορισμοί εκτός σχεδίου. Έχουμε τους περιορισμούς και τις παρεκκλίσεις εκτός σχεδίου. Στους δρόμους που πλέον η εκτός σχεδίου κινδυνεύει όσον αφορά τον χαρακτηρισμό των οδών. Δηλαδή έχουμε ένα συνεχόμενο μπαράζ από αποκλίσεις οικοπέδων από την οικοδοσημότητα και στον αντίποδα δεν έχουμε γη, η οποία να δίνεται προς οικοδόμηση με αποτέλεσμα να αυξάνει και η τιμή της γης στη Ζάκυνθο σε υπέρμετρο βαθμό.

Οι πολεοδομήσεις δεν προχώρησαν, ούτε επεκτάσεις στα σχέδια πόλης έγιναν, ούτε αναθεωρήσεις στα σχέδια πόλης έγιναν και η γη δεν βγήκε προς τα έξω προς οικοδόμηση με οργανωμένη μορφή. Η οριοθέτηση θα επανακαθοριστεί. Δηλαδή αν έχει γίνει μία λάθος εισαγωγική αρχική οριοθέτηση και σήμερα ο μελετητής δει ότι εκεί μέσα, σε αυτό το σημείο του οικισμού δεν έχει χτιστεί τίποτα, προφανώς θα την αφαιρέσει. Δηλαδή θα αφαιρέσει το κομμάτι του οικισμού από αυτό το σημείο. Γιατί του έχει βάλει συγκεκριμένο περιορισμό. Θέλει συγκεκριμένη πυκνότητα κατοικιών. Και αναφέρει πόσα κτήρια πρέπει να βρίσκονται σε μία συγκεκριμένη πύκνωση και αυτή η πύκνωση αν είναι εκτός των ορίων του οικισμού για να συνδεθεί με τον οικισμό. Πρέπει να υπάρχει μία ακολουθία κτηρίων ανά 80 μέτρα που θα τα ενώνει με τον οικισμό.

Δεν υπάρχει ο όρος «με επιφύλαξη» σε μια δήλωση που υπογράφει ένας μηχανικός. Υπογράφεις ή δεν υπογράφεις. Δημιουργεί όμως ένα θέμα τώρα στις κατατμήσεις, δηλαδή είναι ρίσκο το να υπογράψει κάποιος κατάτμηση κάτω από δύο στρέμματα. Αυτό δημιουργεί η αμφιβολία. Αν το οικόπεδο δηλαδή που κόψουμε σήμερα, οικόπεδα των χιλίων τετραγωνικών και προκύψουν ότι αυτά τα οικόπεδα βρίσκονται στη ζώνη Γ ή εκτός των ορίων του τελικού οικισμού που θα προκύψει, εκεί υπάρχει ένα θέμα.

Και δεν έχουμε και κάποια εγκύκλιο που να μας δηλώνει τι θα συμβεί σε αυτή την περίπτωση. Δεν μπορεί να ρισκάρει κάποιος την κατάτμηση κάτω από δύο στρέμματα, να κόψει χίλια μέτρα δηλαδή. Τώρα είναι ρίσκο κάποιος μηχανικός να κόψει πεντακόσια μέτρα που είναι κάποιοι οικισμοί που έχουν αρτιότητες πεντακοσάρες. Άρα εκεί δημιουργείται το πρόβλημα στην παρούσα χρονική στιγμή. Φαντάζομαι ότι το Υπουργείο δεν θα λειτουργήσει αιφνιδιαστικά. Θα δώσει χρονικό περιθώριο και πιστεύω ότι θα δώσει και τη δυνατότητα κάτι να χτίσουν αυτά τα οικόπεδα, που κάποια στιγμή ήταν εντός οικισμού και ήταν άρτια και οικοδομήσιμα. Σίγουρα όμως θα έρθουν περιορισμοί. Σίγουρα κάποια οικόπεδα θα βγουν εκτός τελείως.

Αλλά στην παρούσα φάση δεν μπορούμε να τα εκτιμήσουμε. Άδειες βγαίνουν κανονικά. Και φαντάζομαι ότι και στην ενδιάμεση διαδικασία μέχρι να οριστικοποιηθεί και να γίνουν Προεδρικά Διατάγματα, επειδή πιθανολογώ ότι θα περάσουν χρόνια, όχι μόνο ένα ή δύο, θα περάσουν αρκετά χρόνια, προφανώς θα έχουμε τη δυνατότητα να ενημερώσουμε τον κόσμο αν απαιτείται να πάει να βγάλει άδεια.

Η μελέτη για το τοπικό χωροταξικό σχέδιο υποχρεούται να προκρίνει τρία σενάρια τα οποία στην ουσία πρέπει να περάσουν και από διαβούλευση της τοπικής κοινωνίας. Το τρίτο σενάριο είναι και το πιο εμπεριστατωμένο και είναι αυτό που οδηγεί και τον κόσμο να πει ναι, συμφωνώ σε αυτό το σενάριο.

Δεν αναφέρει θέματα οικισμών. Αναφέρει τον τρόπο που αντιμετωπίζεται η Ζάκυνθος γενικά όσον αφορά τις χρήσεις, όσον αφορά που θα έχει τουριστική ανάπτυξη, όσον αφορά που θα έχει τις οχλούσες χρήσεις, όσον αφορά την αποτύπωση κάποιων περιοχών οι οποίες έχουν πολιτιστικό ενδιαφέρον και θα πρέπει να έχουν αποτυπωθεί και να έχουν χαρακτηριστεί. Επίσης, το πώς θα αντιμετωπιστούν τα σχέδια πόλης. Υπάρχει μια λογική η οποία αυτή θα επικρατήσει και έτσι θα ολοκληρωθεί και η μελέτη που θα ενοποιεί τα σχέδια πόλης πέριξ της Ζάκυνθου, δηλαδή της Πόλης της Ζάκυνθου, με τα Ντουρέικα, τους Κήπους και τη Μπόχαλη, και θα αποτελέσουν ένα ενιαίο σχέδιο πόλης με συγκεκριμένους όρους δόμησης, συγκεκριμένους περιορισμούς στα ύψη, στη δυνατότητα να φτιάχνεις πιλοτή και γενικώς το πώς θα γίνει η διάστρωση μέσα στο δομημένο περιβάλλον της πόλης.

Στην ουσία το τρίτο σενάριο είναι ένας μονόδρομος που περιγράφει τα πάντα, όσον αφορά τη μελέτη αυτού του τοπικού χωροταξικού. Περιμένουμε βέβαια, επειδή πρέπει να προκύψει και ο χάρτης με τους κοινόχρηστους χώρους και δεν έχει ολοκληρωθεί για τη Ζάκυνθο, να ολοκληρωθεί και αυτή η μελέτη γιατί αλλιώς δεν μπορεί να προχωρήσει το τοπικό χωροταξικό.»


Current track

Title

Artist

Background