«Οι αυτοψίες που πραγματοποιήθηκαν στον κόλπο του Λαγανά, έγιναν από τον εμπειρογνώμονα που έστειλε στη Ζάκυνθο η μόνιμη επιτροπή της σύμβασης της Βέρνης που έχει έδρα στο Στρασβούργο. Η σύμβαση της Βέρνης είναι μία σύμβαση την οποία έχει υπογράψει η Ελλάδα και πολλά άλλα Ευρωπαϊκά και μη κράτη από το 1982 και δεσμεύει τη χώρα μας, όσον αφορά την προστασία της χλωρίδας, της πανίδας και των βιοτόπων και στην συγκεκριμένη περίπτωση την θαλάσσια χελώνα.

Παρουσιάζουμε κάθε χρόνο στη σύμβαση της Βέρνης την κατάσταση όπως εμείς την αξιολογούμε. Εδώ και 40 χρόνια παρακολουθούμε τι γίνεται στον Λαγανά ως μόνιμος παρατηρητής μέλος στη μόνιμη επιτροπή της σύμβασης της Βέρνης. Η μόνιμη επιτροπή αξιολογεί την έκθεση που της στέλνουμε. Το 1987 άνοιξε τον φάκελο Λαγανάς, στην πορεία μετά από κάποια χρόνια έκλεισε γιατί υπήρχαν κάποια δείγματα, είτε με την ίδρυση του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου, είτε με το Προεδρικό Διάταγμα, ότι η κυβέρνηση κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, παρόλα αυτά το 2010 ο φάκελος του Λαγανά άνοιξε και πάλι, γιατί αποδείχθηκε ότι δεν έπαιρνε η κυβέρνηση τα προβλεπόμενα μέτρα.

Εντοπίστηκαν τα εξής θέματα, οι παράνομες κατασκευές και δραστηριότητες όπως είναι η παράνομη διάνοιξη δρόμου μεταξύ του Γέρακα και Δάφνης, οι παράνομες οι οικοδομικές εργασίες στο Μαραθωνήσι υπό το πρόσχημα της αποκατάστασης του εκεί κτηριακού συμπλέγματος, ελλιπή εφαρμογή των μέτρων προστασίας και ειδικότερα, παραβίαση των ορίων ταχύτητας στη θαλάσσια περιοχή.

Εγώ στην τελευταία μου επίσκεψη που έκανα πριν από 2 με 3 εβδομάδες στον Λαγανά, είδα jet ski να φεύγουν από τον Άγιο Σώστη με φουλ ταχύτητα σε μια περιοχή που δεν πρέπει να ξεπερνάς τους επτά κόμβους. Είδα ότι εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα από τα διάφορα τουριστικά σκάφη τα οποία μόλις εμφανιστεί μια θαλάσσια χελώνα όλα πέφτουν πάνω της, χωρίς να κρατούν τις αποστάσεις που πρέπει, χωρίς να περιορίζουν τον αριθμό των σκαφών που την παρατηρούν για να τη φωτογραφίσουν. Έχουμε στις αμμοθίνες διέλευση τροχοφόρων και άλογα τα οποία κάνουν καθημερινές διελεύσεις από εκεί. Σύμφωνα με το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο, υπάρχει ένας περιορισμός ως φέρουσα ικανότητα των παραλίων, στο πόσοι επισκέπτες μπορεί να βρίσκονται στο Μαραθωνήσι, στον Γέρακα, στη Δάφνη και αυτό δεν τηρείται.

Δεν έχουν απομακρυνθεί παράνομα κτίσματα στη Δάφνη, παρά τις αποφάσεις που έχουν βγει εδώ και δεκαετίες, έχουμε τη μη απομάκρυνση των επίπλων παραλίας όπως θα έπρεπε να γίνεται και αυτό που  έπιασε τους πάντες εξαπίνης, είναι ότι έχει δοθεί άδεια λειτουργίας σε ένα night club στον Λαγανά, το οποίο έχει βάλει προβολείς οι οποίοι κατά τη διάρκεια της αυτοψίας το βράδυ είχαν τέτοια δύναμη που φώτιζαν όλη την παραλία από το δυτικό Καλαμάκι μέχρι τέρμα, μέχρι το Βροντόνερο, παράλληλα με την άμμο και η νύχτα γινόταν μέρα. Τη στιγμή που έχουμε βάλει περιορισμούς στα σκάφη τα οποία δεν μπορούν να προσγειωθούν σε αεροδρόμιο μετά τις 10 το βράδυ, εδώ κάποιος έδωσε μία άδεια σε ένα night club να κάνει τη νύχτα μέρα σε όλη την παραλία το οποίο είναι τρομακτικό, είναι μια τεράστια όχληση για την ωοτοκία της θαλάσσιας χελώνας.  

Όλα αυτά τα αξιολόγησε η επιτροπή της σύμβασης της Βέρνης κατά τη διάρκεια της 40ης συνεδρίας της, αλλά  από τη μεριά του το Υπουργείο λέει πως όλα βαίνουν καλώς. Το Υπουργείο κρύβεται πίσω από το γεγονός ότι υπάρχει μία αύξηση της ωοτοκίας, λέει οι αριθμοί αυξάνονται, άρα όλα είναι καλά.

Δεν είναι όμως έτσι. Οι αριθμοί αυξάνονται γιατί εδώ και 40 χρόνια οι Περιβαλλοντικές Οργανώσεις προστατεύουν τις χελώνες. Μία χελώνα για να φτάσεις σε ηλικία ωοτοκίας πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 25 χρόνια, δηλαδή αυτά που βλέπουμε εμείς σήμερα είναι αποτέλεσμα της δουλειάς που γινόταν εδώ και 25 χρόνια τουλάχιστον, άρα αυτά που γίνονται τώρα ως παραβατικές συμπεριφορές, θα επηρεάσουν μετά από 25 χρόνια τις χελώνες. Αν σταματήσει η προσπάθεια της προστασίας θα το βρούμε μπροστά μας.

Στη Ζάκυνθο που έχουμε τον ΟΦΥΠΕΚΑ, που  έχουμε τη μονάδα διαχείρισης, αυτοί οι άνθρωποι αγωνίζονται και προσπαθούν να κάνουν ότι το καλύτερο μπορούν με τα μέσα τα οποία τους δίνει η πολιτεία. Το πρόβλημα ξεκινά από το Υπουργείο. Δεν είναι δυνατόν ο ΟΦΥΠΕΚΑ να έχει μόνο έντεκα υπαλλήλους για να φυλάνε όλη την παραλία, οι οποίοι και επιμερίζονται, έξι την ημέρα δύο για το σκάφος το οποίο υπάρχει και τρεις για το βράδυ. Δεν είναι δυνατόν όλες αυτές οι παραλίες να προστατευτούν, να ελέγξουν μια ακραία κατάσταση, όταν στις 3 τη νύχτα πηγαίνει ο μεθυσμένος  τουρίστας και κατουράει πάνω στη φωλιά.

Γίνεται μια αυτοψία στον κόλπο του Λαγανά, έρχονται οι άνθρωποι εδώ, έχουν ζητήσει να βρουν όλες τις αρχές, αυτές οι οποίες μπορούν να επιβάλλουν τους κανονισμούς και δεν ήρθε το Λιμεναρχείο ενώ το είχαν προσκαλέσει, με τη δικαιολογία ότι υπήρχε ένα συμβάν εκείνη την ημέρα, λες και ο ίδιος ο Λιμενάρχης θα έπρεπε να πάει. Δεν ήρθε κανένας από την Αστυνομία. Όταν γίνεται μία παράβαση θα ζητήσει ο φύλακας του ΟΦΥΠΕΚΑ τη βοήθεια του Λιμεναρχείου. Εάν δεν υπάρχει άμεσος συντονισμός, εάν το Λιμεναρχείο δεν έχει τη δυνατότητα να πάει και να επιβάλλει τους κανόνες σε καθημερινή βάση, τότε δεν γίνεται τίποτα.

Την ώρα που ήμασταν στον Λαγανά και κάναμε την αυτοψία, εμφανίστηκε το σκάφος του Λιμενικού.  Ρώτησαν οι άνθρωποι της Βέρνης τους λιμενικούς πόσες κλήσεις έκοψαν πέρυσι και η απάντηση που έλαβαν ήταν «δεν ξέρουμε». Δεν είναι κουτόφραγκοι οι άνθρωποι, όταν βλέπουν κατά τη διάρκεια της αυτοψίας ξαφνικά να τους πλησιάζει το μεγάλο σκάφος του Λιμενικού και κάνουν μια απλή ερώτηση και δεν λαμβάνουν απάντηση, καταλαβαίνουν ότι είναι εκεί μόνο για το θεαθήναι.

Κατάλαβαν αμέσως ότι δεν υπάρχει συντονισμός των αρχών. Κανονικά η μονάδα διαχείρισης θα έπρεπε να έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο και οι αρχές να ακολουθούν. Εδώ όμως όταν σκάει το πρόβλημα, ο ένας αρχίζει να δίνει τον άλλον. Καμιά συνεργασία. Δεν είμαι μηδενιστής, έχω δει πράγματα τα οποία έχουν βελτιωθεί και θέλω να το τονίσω, αλλά δεν επαρκούν. Εγώ θέλω να κλείσει ο φάκελος Λαγανά, οι Περιβαλλοντικές Οργανώσεις δεν θέλουν να έχουν κόντρα με κανέναν φορέα, ούτε με τη κοινωνία, θέλουμε όμως όλοι να καταλάβουν ότι όλοι έχουν να κερδίσουν αν εφαρμόζουν τους κανόνες.

Στη σύμβαση της Βέρνης, μέλος είναι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ίδια Επιτροπή που έχει ανοίξει δικαστικές υποθέσεις στη Ζάκυνθο κατά της ελληνικής κυβέρνησης με τον ΧΥΤΑ. Όταν αυτοί βλέπουν ότι δεν εφαρμόζονται αυτά τα οποία έπρεπε, όταν θα πάρουν την αναφορά και δουν τι γίνεται, θα ανοίξουν και πάλι κάποια δικαστική υπόθεση και μετά θα αρχίσουν να πέφτουν και πάλι πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ, βλέπε αποκατάσταση ΧΥΤΑ. Περιμένουμε και εμείς να δούμε ποια θα είναι η αναφορά της ίδιας της Επιτροπής της Βέρνης, η οποία θα μας κοινοποιηθεί κατά την επόμενη συνεδρία που θα γίνει τον Δεκέμβριο του 2025.»