Υπάρχει αποχετευτικό δίκτυο που πλημμυρίζει, αλλά κατασκευάστηκε παράνομα

Επίσημα έγγραφα επιβεβαιώνουν την παρανομία

Δεν υπάρχουν μελέτες, άδειες, ή περιβαλλοντικοί όροι

Τα ανταποδοτικά τέλη δεν νομιμοποιούν τον αγωγό

«Βρισκόμαστε μέσα στη δικαστική αίθουσα, σε μια δίκη στο πλαίσιο ασφαλιστικών μέτρων. Δεν είναι το κατάλληλο δικαστήριο για να κρίνει το σύνολο αυτών. Παρόλα αυτά όμως, με αφορμή την υπερχείλιση όπως αναφέρουν οι κάτοικοι, λυμάτων, δηλαδή, μιας μορφής περιβαλλοντικής παράβασης, η ΔΕΥΑΖ επέλεξε σε αυτό ακριβώς το στάδιο της δίκης να προβάλλει ισχυρισμούς που σχετίζονται με την περιβαλλοντική νομοθεσία, αναγόμενοι κατά το παρελθόν στο ιστορικό της κατασκευής του εν λόγω αποχετευτικού δικτύου.

Υπάρχει ένα αποχετευτικό δίκτυο το οποίο, όπως λένε οι κάτοικοι πλημυρίζει και υπερχειλίζουν τα λύματα. Αυτό δεν μπορεί κάποιος εύκολα να το αμφισβητήσει. Η ερώτηση είναι, γιατί υπερχειλίζουν τα λύματα; Γιατί υπάρχουν αυτού του είδους τα φαινόμενα, τα οποία από κανέναν δεν μπορούν να αμφισβητηθούν; Υπάρχει μια απλή απάντηση; Ναι, θα μπορούσε σε μια περίπτωση, παραδείγματος χάρη, εάν είχαμε μια διαρροή λυμάτων στο αποχετευτικό δίκτυο της πόλης. Όμως στην περιοχή του Πλάνου τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Γιατί είτε μας αρέσει είτε δεν μας αρέσει, πρόκειται για ένα αποχετευτικό δίκτυο το οποίο δεν κατασκευάστηκε ποτέ από κανέναν δημόσιο φορέα, από κανένα κράτος, από καμιά Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Πριν από 25 χρόνια, μεταξύ 2001 και 2002, κάποιοι ιδιοκτήτες, κάποιοι ξενοδόχοι, αποφάσισαν αυτόβουλα, αυτοδύναμα και παράνομα, να συγκροτήσουν και να κατασκευάσουν ένα αποχετευτικό δίκτυο στον Πλάνο. Παρανόμως το σύνδεσαν με το κεντρικό αντλιοστάσιο της πόλης που είναι νόμιμο και το οποίο οδηγεί τα λύματα στον νόμιμα λειτουργούντα Βιολογικό. Ποτέ κανένας κρατικός φορέας δεν επέβλεψε και δεν χρηματοδότησε το εν λόγω δίκτυο. Μπορεί κάποιος να το αμφισβητήσει; Όχι.

Δεν υπάρχει για το συγκεκριμένο έργο εξ υπαρχής μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Μπορεί κάποιος να το αμφισβητήσει; Όχι. Και προφανώς αφού δεν υπάρχει για τον βασικό αγωγό, δεν υπάρχει και για τις παράνομες επεκτάσεις αυτού. Μήπως υπάρχει άδεια σύνδεσης του δικτύου με το κεντρικό και νόμιμο αντλιοστάσιο της πόλης; Όχι.

Βρισκόμαστε μέσα στο πλαίσιο μιας νομικής πραγματικότητας. Μιας νομικής πραγματικότητας η οποία απαντάτε και ρυθμίζεται μέσα από την έννομη τάξη. Εδώ δεν καλούμαστε απλά και μόνο να περιγράψουμε τα πραγματικά περιστατικά και να βρούμε έναν φιλικό συμβιβασμό. Γιατί εδώ υπάρχει πιθανότητα αύριο το πρωί να εγερθούν αξιώσεις περιβαλλοντικές ή και αποζημιωτικές σε βάρος της ΔΕΥΑΖ.

Ποιος είναι εκείνος ο οποίος θα είναι υπόλογος για μια περιβαλλοντική ζημία, για ένα περιβαλλοντικό πρόστιμο, για μια κύρωση είτε της Ελλάδας είτε και εκτός;

Ας δούμε κατά πόσο το επιχείρημα της εισπραξιμότητας, είναι βάσιμο ή δεν είναι, και κατά πόσο αυτό το επιχείρημα νομιμοποιεί τον παράνομο αγωγό. Δεν νομιμοποιούμε τον αγωγό. Γιατί αν απαιτούνταν απλά και μόνο, η αποδοχή μιας πραγματικής κατάστασης για να καταστήσει ένα πραγματικό γεγονός και νόμιμο, τότε θα είχαμε λύσει πάρα πολλά προβλήματα. Η νομιμότητα δεν εξαρτάται από την πραγματική πραγματικότητα. Και μπορεί να ξενίζει αυτό που αναφέρω, αλλά έτσι είναι τα πράγματα.

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Έχετε ακούσει εμένα και όχι μόνο, για ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα το οποίο υπάρχει στο νησί αναφορικά με τη νομιμότητα των δρόμων. Πολλές φορές έχουμε πει ότι οι περισσότεροι δρόμοι δεν έχουν την νομική έννοια του δρόμου. Εάν τυχόν ένας Δήμος διανοίξει έναν δρόμο, ετσιθελικά, και τον ασφαλτοστρώσει, αυτός ο δρόμος είναι και νόμιμος ή είναι δρόμος κατά την έννοια του νόμου; Όχι, και έχει απαντήσει επί αυτού το Συμβούλιο της Επικρατείας. Είναι κάτι που παρανόμως κάποια στιγμή δημιουργήθηκε. Τελεία. Το φρούτο και ο σπόρος της παρανομίας θα το συνοδεύει για πάντα.

Ένα αποχετευτικό δίκτυο προκειμένου να είναι νόμιμο πρέπει να έχει νόμιμα αδειοδοτηθεί. Ποιος το λέει αυτό; Ο νόμος περί περιβάλλοντος. Όπως επίσης ο νόμος 1650 του 1986 αλλά και μεταγενέστερα του 2011. Είναι ξεκάθαρο πως όταν κάνουμε αποχετευτικά έργα απαιτείται κυρίως ένα πράγμα, Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, άδεια έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Έχουμε κάτι τέτοιο στον Πλάνο; Όχι.

Σήμερα η ΔΕΥΑΖ απολογείται για ένα δίκτυο που δεν αντέχει, το οποίο δεν κατασκεύασε, δεν χρηματοδότησε και δεν πήρε ποτέ άδεια από το ελληνικό κράτος.

Τι ακριβώς είναι εκείνο το οποίο εισπράττει η ΔΕΥΑΖ; Οι κάτοικοι του Πλάνου διοχετεύουν τα λύματά τους από τον παρανομούντα αυτόν αγωγό που έχουν κατασκευάσει μόνοι τους. Στη συνέχεια τα λύματά αυτά διέρχονται από το δίκτυο μεταξύ του κεντρικού αντλιοστασίου της πόλης και της μονάδας επεξεργασίας λύματος. Επίσης, μήπως τα λύματα αυτά δεν διέρχονται επεξεργασία; Μήπως η ΔΕΥΑΖ δεν επιβαρύνεται;

Η είσπραξη των ανταποδοτικών τελών, δεν είναι ισοδύναμο και δεν είναι μια βάσιμη ένσταση σε σχέση με την νομιμότητα, την αδειοδότηση και την περιβαλλοντική συμμόρφωση ενός τέτοιου αγωγού, δεν συναρτάται η είσπραξη των ανταποδοτικών τελών με τη νομιμότητα αυτή. Είναι άλλης τάξης η περιβαλλοντική νομιμότητα και άλλης τάξης το ζήτημα της εισπραξιμότητας. Υπάρχει μια αντίληψη στον δημόσιο διάλογο ότι η ΔΕYAZ από αυτό έχει κέρδος. Φαντάζομαι ότι αστειευόμαστε όλοι. Δεν υπάρχει κανένα κέρδος. Υπάρχει μόνο ζημία. Η ΔΕΥΑΖ δεν είναι κάποια Α.Ε. που αποκτά αυτομάτως και δεύτερη δραστηριότητα ή ανοίγει και ένα υποκατάστημα στην περιοχή του Πλάνου.

Τα ανταποδοτικά τέλη καθορίζονται από τον νόμο για τη ζημία που υφίσταται η υπηρεσία για να παράξει τις υπηρεσίες της. Από τη στιγμή που διαπιστώνει ξαφνικά ότι κάποιοι ιδιώτες επέλεξαν να κάνουν έναν αγωγό και επιβαρύνουν με ρυπαντικό φορτίο τις νόμιμες εγκαταστάσεις της ΔΕΥΑΖ τι να έκανε; Από τη στιγμή που χρειαζόταν περισσότερα χρήματα, υπήρξε ισόποση άσκηση των ανταποδοτικών τελών.

Πάμε στο 2003 και στον Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος μέσα από έρευνα που έχει διεξάγει με τις τοπικές Αρχές, τον Δήμο Ζακύνθου, την τότε ΔΕΥΑΖ, τον Δήμο Αρκαδίων, την Νομαρχία Ζακύνθου, το Τμήμα Περιβάλλοντος, δηλώνει πανηγυρικά ότι ποτέ δεν έχει κατασκευαστεί κάποιο νόμιμα εγκεκριμένο από το Ελληνικό Δημόσιο έργο αποχετεύσεως στην περιοχή του Πλάνου. Υπάρχει έγγραφο του τότε Δημάρχου Αρκαδίων Μάκη Δρογγίτη, νεοεκλεγέντα το 2003, ο οποίος ισχυρίζεται σε αίτημα που του γίνεται από άλλη Υπηρεσία, και ομολογεί, ότι δεν υπάρχει δίκτυο αποχετεύσεως στον Πλάνο. Αυτά είναι επίσημα έγγραφα. Το 2019 μελετητής της ΔΕΥΑΖ που έχει αναλάβει τη μελέτη για την αποτύπωση του δικτύου, πανηγυρικά ομολογεί και καταγράφει ότι δεν υπάρχει νόμιμα αδειοδοτημένο έργο αποχετεύσεως.

Εάν αύριο το πρωί στο χωριό μου, στον Άγιο Δημήτριο, αποφασίσουμε είκοσι άτομα να φτιάξουμε ένα αποχετευτικό δίκτυο όπως το θέλουμε, με όποια κριτήρια θέλουμε και με όποιον τρόπο το θέλουμε και παρανόμως, χωρίς να πάρουμε καμία έγκριση και καμία σύμφωνη γνώμη έρθουμε και το συνδέσουμε με το κεντρικό αντλιοστάσιο της πόλης και μετά από πέντε χρόνια που θα έχουμε πλημυρικά φαινόμενα στον Άγιο Δημήτριο, υπόλογοι θα είναι η ΔΕΥΑΖ και ο Πρόεδρος της; Δηλαδή εμείς θα το κατασκευάσουμε, εμείς θα το πληρώσουμε, με όποια κριτήρια εμείς έχουμε, άγνωστα ποια, αλλά την ευθύνη θα την έχει η ΔΕΥΑΖ;

Εάν υπάρχουν τυχών ευθύνες μελών διαχρονικά της διοίκησης της ΔΕΥΑΖ για το ότι δίνει άδειες για συνδέσεις στο συγκεκριμένο δίκτυο, αυτές μπορούν να αναζητηθούν. Παρόλα αυτά δεν είναι τεχνικό το ζήτημα είναι κυρίως νομικό. Και έτσι έχουμε επιλέξει να το προσεγγίσουμε. Όμως, ακόμα κι αν υπάρχουν τέτοιες αποφάσεις, μήπως αυτές καθιστούν τον αγωγό νόμιμο;

Πιθανότατα να έχετε δίκιο, αναρωτώμενοι στο εάν έχει ευθύνη η ΔΕΥΑΖ, όταν ανακαλύφθηκε ότι ένας παράνομος αγωγός έχει συνδεθεί σε ένα νόμιμο δίκτυο στην πόλη και δεν σφραγίστηκε εκείνη τη στιγμή. Υπάρχει πιθανότητα να τεθεί αυτό στο δικαστήριο, το οποίο είναι ακόμα ανοιχτό. Ποιος σας είπε πως δεν έχει τεθεί από την Υπηρεσία το ερώτημα, αν θα πρέπει να υποβληθεί αίτημα για την οριστική σφράγιση ή όχι του αγωγού;

Ποιος είναι ο αντισυμβαλλόμενος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ιστορικά σε σχέση με τον συγκεκριμένο αγωγό; Καταλαβαίνετε γιατί το σχήμα είναι αντιφατικό και προβληματικό. Πιστέψτε με, ότι οι συγκεκριμένοι ισχυρισμοί που προβλήθηκαν από τη ΔΕΥΑΖ στο συγκεκριμένο δικαστήριο, στην πραγματικότητα είναι οι ισχυρισμοί υπεράσπισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της διοίκησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αναφέρομαι σε μια αδύναμη Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία όμως μπορεί να ανέχτηκε, αλλά δεν κατασκεύασε έναν μη νόμιμο αγωγό. Να δεχθώ ότι το κράτος απουσιάζει, ότι καθυστερεί. Αυτό σημαίνει ότι θα πάρουμε τον νόμο στα χέρια μας και θα πράξουμε κατά το δοκούν;

Δεν υπάρχει καμιά δικαστική κρίση που να αναβιβάζει αυτόν τον αγωγό αποχετεύσεως σε νόμιμο. Και προκαλώ οποιονδήποτε να προβάλλει οποιαδήποτε απόφαση δικαστική που να λέει ότι ο αγωγός, οι τομές, οι διανοίξεις και οι συνδέσεις είναι νόμιμες.

Οι δρόμοι ήταν και είναι δύο. Είναι ο δρόμος της ιδιωτικής βαρβαρότητας, που κάποιος ιδιώτης κάνει ότι νομίζει, όπως νομίζει, ότι ώρα νομίζει και ο δρόμος της νομιμότητας. Σήμερα εδώ είμαστε στο παρόν στάδιο γιατί ακολουθήθηκε ο εσφαλμένος δρόμος της ιδιωτικής βαρβαρότητας και όχι της νομιμότητας.

Η δικαστής του Πρωτοδικείου εξέδωσε μια απόφαση όπου με τεχνικούς όρους περιέγραψε τα πιθανά έργα που πρέπει να κάνει η ΔΕΥΑΖ. Τώρα έχει πολλά ερωτηματικά για την εφαρμογή της και την περιβαλλοντική συμμόρφωση της διάταξης. Εμείς έχουμε στείλει ούτως ή άλλως κείμενο, ολόκληρη αναλυτική αναφορά προς όλους τους συναρμόδιους και στους Εισαγγελείς και στα Τμήματα Περιβάλλοντος και στη Ζάκυνθο και εκτός Ζάκυνθου και στο Υπουργείο και πιθανότητα και αλλού, προκειμένου να υπάρχει αυτοπρόσωπη παρουσία τέτοιων κλιμακίων για να ανοίξουμε αυτόν τον αγωγό. Γιατί δεν ξέρουμε τι θα βρούμε. Ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου έδωσε την εναλλακτική, αν δεν εφαρμοστεί αυτό το μέτρο απλά να αυξηθεί η παρουσία των λυματοφόρων, προκειμένου η ΔΕΥΑΖ να επιβαρυνθεί και πάλι για τις κακοτεχνίες ενός αγωγού που δεν είναι δικός της, να πάει και να μαζεύει τα λύματα από την περιοχή.

Παραβλέπω κάθε πολιτική ευθύνη των πολιτικών προσώπων για τις πολιτικές υποσχέσεις ή για την πολιτική τους αρτιότητα και για τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις, που αν θέλετε εκεί μπορώ να σας πω ότι ο κάθε κάτοικος του Πλάνου έχει απόλυτο δίκιο ιστορικά να αναφέρει. Γιατί εγώ δεν είμαι απολογητής πολιτικής ή Δημοτικής Αρχής ή των προεκλογικών της υποσχέσεων.

Στενά και αμιγώς νομικά, επαναλαμβάνω με κεφαλαία γράμματα, ότι η ΔΕΥΑΖ και η Τοπική Αυτοδιοίκηση εν συνόλου, δεν έχει ουδεμία ευθύνη για έναν μη νόμιμο αγωγό, που ποτέ δεν κατασκευάσαμε και ποτέ δεν δημιουργήσαμε και προκαλώ τον οποιονδήποτε σε ανάλογο δικαστήριο να επικαλεστεί κάτι διαφορετικό από αυτό. Οποιονδήποτε. Ότι έχουμε την παραμικρή νομική ευθύνη για το ότι κατασκευάσαμε έναν λάθος αγωγό.

Αντιλαμβάνεστε ότι θα ήταν πολύ διαφορετική η συζήτηση αν είχε κατασκευαστεί αυτός ο αγωγός από τη ΔΕΥΑΖ, ή από τον Δήμο Αρκαδίων ή από τον Δήμο Ζακύνθου και κρατήστε το.»