«Το μέτρο της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού στους άνω των εξήντα είναι λογικό, συλλογικά επωφελές και επομένως συνταγματικό. Η συνταγματικότητα των σχετικών διατάξεων θα κριθούν από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Θα πρέπει να πιθανολογείται ως δεδομένη η προσφυγή από πολίτες για την ακύρωση των μέτρων. Δεν πρέπει, όμως, να παραβλέπεται, ότι όπως και τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας ή της οικονομικής δραστηριότητας, ακόμη και της χρήσης μάσκας έχουν κριθεί ως συνταγματικά, τόσο από τα εσωτερικά δικαστήρια όσο και από τα διεθνή δικαστήρια. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υποχρεωτικότητα εξαιρεί όλες και όλους εκείνους που οι γιατροί τους θα κρίνουν ότι δεν μπορούν να κάνουν το εμβόλιο.

Είναι άστοχο να αναζητούμε την συνταγματικότητα του μέτρου μέσα στο συνταγματικό κείμενο. Για την δικαιολόγηση του σε συνταγματικό επίπεδο, θα πρέπει να αναχθούμε στις βασικές θεωρίες του κοινωνικού συμβολαίου, δηλαδή στην καταγωγή του σύγχρονου φιλελεύθερου κράτους δικαίου. Στις θεωρίες του Hobbes, του Ρουσσώ, του Μοντεσκιέ, και ακόμη περισσότερο στην βασική θεωρία του ωφελιμισμού, όπως αυτή διατυπώθηκε από τον Bentham και τον John Stuart Mill. Αυτές οι θεωρίες, που αποτελούν την βάση του σύγχρονου δυτικού κράτους, δίνουν το έρεισμα συνταγματικής δικαιολόγησης της υποχρεωτικότητας του μέτρου. Συνεπώς, σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα, συνδεόμενο με την συλλογική μας συνύπαρξη, μην αναζητούμε την δικαιολόγηση του μόνο στο συνταγματικό κείμενο, διότι αυτή στη πραγματικότητα θα προέλθει από τις ιστορικές πηγές του Συντάγματος, δηλαδή τις θεωρίες του κοινωνικού συμβολαίου και όχι στις τυπικές διατάξεις. Τούτο σημαίνει ότι περισσότερο θα μας βοηθήσει η φιλοσοφία του δικαίου και η πολιτική φιλοσοφία και λιγότερο τα κείμενα των διατάξεων. Άλλωστε η ίδια ακριβώς φιλοσοφία δικαιολόγησε τα λοκντάουν, τον περιορισμό της κυκλοφορίας κίνησης, της οικονομικής ελευθερίας, της ελευθερίας του συνέρχεσθαι, της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας κλπ.

Δεν πρέπει κανείς μας να παραβλέπει, ότι όπως όλα τα δικαιώματα υπάρχουν και προστατεύονται από το σύνταγμα, στη βασική τους διάσταση τουλάχιστον,  το ίδιο το σύνταγμα προβλέπει και το περιορισμό τους. Δεν υπάρχουν δικαιώματα στα σύγχρονα δυτικά κράτη δικαίου, εκτός του συνταγματικού χάρτη ή εκτός συνταγματικού πλαισίου. Επομένως, όπως υπάρχουν εντός αυτού του πλαισίου του συντάγματος, έτσι και περιορίζονται από αυτό αντιστοιχως.

Το κράτος έρχεται να προστατεύσει το άτομο που δεν θέλει, ή δεν κατανοεί, το πως θα προστατεύσει τον ίδιο του τον εαυτό. Το κάνει, όπως σε υποχρεώνει να φοράς ζώνη όταν οδηγείς. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως του εμβολιασμού διακυβεύεται, επιπλέον, η συλλογική επιβίωση, την οποία το κράτος οφείλει να προστατεύσει από τον κίνδυνο της πανδημίας. Δηλαδή, με την πολιτική του κράτος δεν πρέπει να μας προστατεύσει από την αυτοδιακινδύνευση αλλά να προστατεύσει και τη συλλογικότητα μας. Όσο καθυστερούμε να εμβολιαστούμε, εκθέτουμε τον εαυτό μας σε κίνδυνο, αλλά και όλους τους άλλους. Αυτό είναι το πιο σημαντικό. Όποιος έχει ενδοιασμούς και φοβάται να εμβολιαστεί, θα απευθυνθεί στην επιστημονική κοινότητα. Αυτή θα αποφασίσει αν για λόγους υγείας θα πρέπει να γίνει ο εμβολιασμός ή όχι.

Ας σκεφτούμε που μπορεί να φτάσει ένα κράτος όταν δέχεται πόλεμο. Εν προκειμένω, ναι, θα μπορούσε η κυβέρνηση να επιβάλλει και πιο σκληρά διοικητικά μέτρα για κάποιον που αναίτια δεν εμβολιάζεται. Στο ερώτημα αν μπορεί να καταστεί ποινικό αδίκημα ο μη εμβολιασμός, είναι κάτι ακραίο. Αλλά σκεφτείτε ότι είναι ποινικό αδίκημα (έκθεση) η μη τήρηση της απομόνωσης για κάποιον που νοσεί.

Υπήρξε ένα ζήτημα σε σχέση με τον ορισμό Αντιδημάρχων σε νησιωτικούς Δήμους και ιδιαίτερα σε έναν Δήμο που απαρτίζεται από δύο η και περισσότερα νησιά ως δημοτικές ενότητες. Προ των τελευταίων εκλογών, ο Κλεισθένης, που ίσχυε όταν έγιναν οι εκλογές, προέβλεπε ότι Αντιδήμαρχος σε κάθε νησί που αποτελεί δημοτική ενότητα ορίζεται πάντοτε Δημοτικός Σύμβουλος είτε της πλειοψηφίας είτε της μειοψηφίας, εκλεγμένος από το εν λόγω νησί, εισάγοντας το κριτήριο της εντοπιότητας για τον ορισμό Αντιδημάρχου. Αυτό άλλαξε με νόμο του τότε Υπουργού Εσωτερικών κ. Θεοδωρικάκου και πλέον ορίζεται Αντιδήμαρχος αποκλειστικά κάποιος από την πλειοψηφία, και αν δεν υπάρχει από όμορη ενότητα. Καταργήθηκε δηλαδή το κριτήριο της εντοπιότητας και αντικαταστάθηκε από το κριτήριο της δημοτικής αρχής, θα λέγαμε. Αυτό πρόσφατα κρίθηκε σε πρώτο βαθμό ως αντισυνταγματικό, από το Γ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά θα κριθεί οριστικά στο μέλλον από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπου και παραπέμφθηκε το ζήτημα.»

Ακούστε ολόκληρη την εκπομπή: