«Η εκτός σχεδίου δόμηση δεν αποτελεί δικαίωμα, αλλά εξαίρεση – Καμία εγκύκλιος του Υπουργείου, δεν αλλάζει απόφαση του ΣτΕ»

«Συρρίκνωση της δόμησης και πάγωμα επενδύσεων. Η σιωπή του Υπουργείου Περιβάλλοντος κοστίζει»

«Δεν μπορούμε να ζούμε σε καθεστώς ανασφάλειας δικαίου»

«Ο υπάλληλος στην Υπηρεσία Δόμησης έχει κάθε λόγο να είναι επιφυλακτικός, γιατί αν καταπέσει η άδεια στα δικαστήρια, υπάρχει κίνδυνος γι’ αυτόν, για τον Μηχανικό, αλλά και για τον ιδιώτη που πήρε την άδεια»

«Να βρεθεί κοινός τόπος που να διασφαλίζει την ασφάλεια δικαίου, να προστατεύει το περιβάλλον και ταυτόχρονα να επιτρέπει την ορθολογική ανάπτυξη»

«Το πρόβλημα της εκτός σχεδίου δόμησης δεν ξεκινά από την απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, αλλά από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Είχε προηγηθεί η απόφαση του ΣτΕ, με αφορμή μια προσφυγή που έκανε κάποιος πολίτης στην Πάτμο. Το Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης δίνει επιπλέον διάσταση.

Η εκτός σχεδίου δόμηση αποτελεί σήμερα μάλλον το πιο ασταθές και προβληματικό πεδίο του χωρικού σχεδιασμού. Δεν είναι το μόνο φυσικά, αλλά οι αποφάσεις τόσο του ΣτΕ όσο και των Διοικητικών Εφετείων έχουν ξεκαθαρίσει το νομικό πλαίσιο. Το ΣτΕ είναι ρητό, όποιος διαβάζει τις αποφάσεις λέει ότι η εκτός σχεδίου δόμηση δεν αποτελεί δικαίωμα, αλλά εξαίρεση. Γι’ αυτό άλλωστε επιτρέπεται μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις.

Αυτή η κατάσταση αντικατοπτρίζει την Ελληνική πραγματικότητα που για πολλά χρόνια στήριξε πολλούς κλάδους. Η εκτός σχεδίου ήταν κοινός τόπος και υπήρχαν πολλές παρεκκλίσεις. Ξέραμε πάντα πως όταν έχεις πάνω από τέσσερα στρέμματα εκτός πολεοδομικού σχεδιασμού, μπορείς να χτίσεις. Έτσι έχει δομηθεί η Ελληνική ύπαιθρος, με τα καλά και τα κακά της.

Το ζήτημα πλέον έχει φτάσει σε αδιέξοδο με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και ο οικοδομικός κανονισμός.

Όλο αυτό το σύμπλεγμα αποφάσεων και εκκρεμοτήτων έχει δημιουργήσει μεγάλη αναστάτωση, την οποία αντιμετωπίζουμε καθημερινά οι Μηχανικοί, αλλά και η κοινωνία και οι επενδυτές. Έχουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Ζάκυνθο και την Κεφαλονιά, που ανήκουν στην αρμοδιότητά μας. Είναι πολύ τουριστικές περιοχές. Καταλαβαίνω τον προβληματισμό, όμως εδώ υπάρχουν και ευθύνες.

Οι ευθύνες καταρχάς έχουν να κάνουν με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο γνωρίζει αυτήν την απόφαση εδώ και δύο χρόνια. Ήξερε την απόφαση, την πρώτη που έλαβε το πέμπτο κλιμάκιο και μετά πηγαίνουμε στην Ολομέλεια για τον Οικοδομικό Κανονισμό και δεν έκανε τίποτα. Και δεν κάνει τίποτα εδώ και δύο χρόνια.

Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος. Όχι ότι δεν θα έρθει κάποια στιγμή λύση, γιατί πρέπει να επιλυθεί το πρόβλημα, αλλά γιατί βλέπω ότι έχουμε χαμηλό επίπεδο τόσο ως κοινωνία όσο και ως πολιτεία, ως Υπουργείο, παρότι οι λύσεις πρέπει να είναι συγκεκριμένες. Νομίζω ότι όλοι τις θέλουμε.

Δεν μπορούμε να ζούμε σε καθεστώς ανασφάλειας δικαίου, δεν μπορούμε να ζούμε σε ένα καθεστώς όπου κάποιος αδειοδοτεί, κάποια Υπηρεσία Δόμησης δίνει άδεια, ενώ κάποια άλλη δεν δίνει. Δεν μπορεί ο κάθε υπάλληλος να ερμηνεύει κατά το δοκούν, δεν μπορεί να μην υπάρχει κοινός τόπος και δεν μπορεί να επενδύσει κανείς, να φτιάξει το σπίτι του ή να επεκτείνει την ιδιοκτησία του με αυτό το καθεστώς. Πρέπει να δοθεί λύση.

Η ευθύνη πλέον είναι κοινή και σε τρία επίπεδα. Στον Μηχανικό, στην Υπηρεσία Δόμησης και στον ίδιο τον ιδιοκτήτη, που ενδεχομένως να μην γνωρίζει όλα αυτά που συζητάμε τώρα. Η άγνοια νόμου δεν δικαιολογείται. Όλοι έχουμε ιδιοκτησίες και νομίζω ότι πλέον και οι Μηχανικοί αλλά και οι πολίτες, έχουν συνειδητοποιήσει με σαφήνεια τα τελευταία δύο χρόνια τι σημαίνει ασφάλεια δικαίου στο πολεοδομικό και χωροταξικό κομμάτι.

Είδατε τι έγινε στη Νάξο, τι γίνεται στην Χαλκιδική, τι έγινε στη Βούλα και στη Βάρη με τις συνέπειες του οικοδομικού κανονισμού, της εκτός σχεδίου δόμησης, της ταυτοποίησης και ποιοι δρόμοι θεωρούνται δημοτικοί. Άρα, δεν δικαιολογείται κανείς να λέει ότι δεν ήξερε, μετά από δύο χρόνια.

Το ζήτημα που τίθεται τώρα είναι ότι όλοι έχουν “κατεβάσει τα μολύβια”. Δυσκολευόμαστε πάρα πολύ να παράξουμε τεχνικό έργο, δυσκολευόμαστε να κάνουμε τους πολίτες να καταλάβουν ότι αυτό έχει πολλές επισφάλειες. Κινδυνεύεις να κάνεις τη δουλειά σου, να πληρωθείς, να πάρεις την άδεια, να ξεκινήσεις τις εργασίες και κάποια στιγμή να έρθει κάποιος που έχει το δικαίωμα να προσφύγει και να δικαιωθεί.

Οι εκτός σχεδίου ζώνες, σωστά χαρακτηρίζονται γκρίζα ζώνη, αλλά προσωπικά θεωρώ ότι είναι μαύρη. Δεν βλέπω πώς η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, για την εκτός σχεδίου μπορεί να θεραπευτεί εύκολα. Νομίζω ότι τα επόμενα δύο με τρία χρόνια θα έχουμε ένα τελείως διαφορετικό τοπίο για την εκτός σχεδίου δόμηση.

Εμείς μπορούμε μόνο να ενημερώσουμε τους Μηχανικούς και τους πολίτες για το πού βλέπουμε να πηγαίνουν τα πράγματα και ο καθένας να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί.

Άρα, σε αυτό το περιβάλλον, δικαιολογείται και ο υπάλληλος της Πολεοδομίας να έχει ενστάσεις και να μην βάζει την υπογραφή του. Ο υπάλληλος στην Υπηρεσία Δόμησης έχει κάθε λόγο να είναι επιφυλακτικός, γιατί αν καταπέσει η άδεια στα δικαστήρια, υπάρχει κίνδυνος γι’ αυτόν, για τον Μηχανικό, αλλά και για τον ιδιώτη που πήρε την άδεια. Ο υπάλληλος της υπηρεσίας είναι και αυτός Μηχανικός και κατανοούμε απόλυτα τον ρόλο του. Σεβόμαστε τη θέση του. Δεν είναι όλα σωστά ή απόλυτα λάθος. Υπάρχουν γκρίζες ζώνες και απαιτείται καλή γνώση της νομοθεσίας, αλλά και κοινή λογική.

Η μεγάλη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας είναι να βρεθεί ένας κοινός τόπος που να διασφαλίζει την ασφάλεια δικαίου, να προστατεύει το περιβάλλον και ταυτόχρονα να επιτρέπει την ορθολογική ανάπτυξη. Πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί, Πολιτεία, Μηχανικοί, ιδιοκτήτες και τοπική κοινωνία, ώστε να υπάρξει ένα ξεκάθαρο και εφαρμόσιμο πλαίσιο που να σταματήσει την ανασφάλεια και τις αμφιβολίες. Ο διάλογος που γίνεται τώρα είναι πολύ σημαντικός και πρέπει να συνεχιστεί, ώστε να βρούμε λύσεις που να είναι ρεαλιστικές, βιώσιμες και δίκαιες για όλους.»