Δικαστική απόφαση αγνοήθηκε για χρόνια. Διαχρονικές αμέλειες και καθυστερήσεις.

Από το 2006 ο ΧΥΤΑ Ζακύνθου δεν είχε άδεια περιβαλλοντικών επιπτώσεων και το γνώριζαν όλοι.

Τα σκουπίδια δεν είναι ορφανά, έχουν «διεύθυνση» και «ιδιοκτήτη».

ΧΥΤΑ Σκοπού. Ανυπαρξία αποφάσεων και ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας.

Καθυστέρηση δεκαετιών έφερε τη Ζάκυνθο και πάλι στο επίκεντρο αρνητικών δημοσιευμάτων.

«Το νομικό σκεπτικό του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που οδήγησε στην επιβολή του προστίμου για τον ΧΥΤΑ Ζακύνθου, είναι εξαιρετικά ντροπιαστικό για το Ελληνικό κράτος. Η Ελλάδα καταδικάστηκε με αφορμή τον ΧΥΤΑ Σκοπού για παραβίαση, όχι μόνο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί προστασίας της δημόσιας υγείας, αλλά και για την παραβίαση εφαρμογής προγενέστερης Δικαστικής απόφασης.

Ο βασικός λόγος για τον οποίο καταδικαστήκαμε, είναι ότι δεν εφαρμόσαμε ό,τι όριζε η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2014. Και βεβαίως, η πραγματική διάσταση είναι, ότι ακόμα δεν έχουμε καταφέρει, ούτε σήμερα που μιλάμε, να αποκαταστήσουμε τον ΧΥΤΑ Σκοπού. Αυτή είναι η βασική πλημμέλεια που προσάπτει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και που οδήγησε στο πρόστιμο.

Η Ελληνική Δημοκρατία φαίνεται να έχει αναχθεί στο να σηκώσει το πλήρες βάρος της καταβολής του προστίμου, τόσο στο εφάπαξ ποσό, όσο και στο καθημερινό. Η Ελληνική κυβέρνηση θέλει και πληρώνει, δεν αναθέτει την ευθύνη αλλού, αλλά νομικά θα μπορούσε να καταλογίσει επιμέρους ευθύνη, ή να αναζητήσει αστική αποζημίωση από τρίτους για το ποσό του προστίμου.

Τα σκουπίδια δεν είναι ορφανά, έχουν «διεύθυνση» και «ιδιοκτήτη». Εμείς τα παράγουμε, εμείς οφείλουμε να τα διαχειριστούμε. Το Ελληνικό δημόσιο θα επιβαρυνθεί εξαιτίας της δικής μας αδράνειας, ανικανότητας και παραλείψεων. Ακόμα και οι πολίτες, αν τους ενημερώναμε ότι θα πληρώσουν πρόστιμο για αμέλεια της τοπικής διαχείρισης απορριμμάτων, θα καταλάβαιναν την ατομική τους ευθύνη, αλλά και τη συλλογική.

Οι τοπικές αρχές υποστηρίζουν ότι η αποκατάσταση του ΧΥΤΑ απαιτεί κονδύλι άνω των 5 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο δεν διαθέτει ο Δήμος ή η Περιφέρεια. Συνεπώς, η χρηματοδότηση πρέπει να δοθεί από το κράτος. Αυτό το επιχείρημα ωστόσο, δεν επηρεάζει ουσιαστικά το Δικαστήριο, καθώς η πραγματική καθυστέρηση οφείλεται στην έλλειψη εγκεκριμένης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Η κυβέρνηση, μέσω του αρμόδιου Γενικού Γραμματέα κ. Γραφάκου, έχει ξεκαθαρίσει ότι η καθυστέρηση αποδόθηκε στη διοίκηση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία δεν είχε εγκρίνει τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Το ζήτημα των χρημάτων είναι δευτερεύον, καθώς οι πόροι υπάρχουν μέσω των ανταποδοτικών τελών.

Η καθυστέρηση από το 2006 έως σήμερα, οφείλεται σε χρόνια αμέλειας και πολιτικής ανευθυνότητας, τόσο από τους πολιτικούς όσο και από τους πολίτες, οι οποίοι δεν είχαν πλήρη γνώση, ή δεν έθεσαν το θέμα στις προεκλογικές περιόδους του 2019 και του 2023. Η υπόθεση του ΧΥΤΑ Σκοπού ανάγεται στο 2006. Από τότε υπήρχαν παραβιάσεις και προβλήματα με την άδεια περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που εκδόθηκε το 2011 και ήταν παράνομη. Από το 2006 έως το 2017 δεν εφαρμόστηκαν ούτε οι μεταβατικές λύσεις για τον Λίβα.

Οι ευθύνες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι τεράστιες. Ο Δήμος, η περιφέρεια και οι αρμόδιοι οργανισμοί, γνώριζαν τις παρανομίες και τις καθυστερήσεις, αλλά δεν έλαβαν τις αναγκαίες αποφάσεις. Η πολιτική ηγεσία απέφυγε να διαχειριστεί το πρόβλημα, καθυστερώντας τις κρίσιμες αποφάσεις. Η απόλυτη αποτυχία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης, υπογράμμισε την ανάγκη η τελική ευθύνη να αναληφθεί από τον Γενικό Γραμματέα κ. Γραφάκο, προκειμένου να υλοποιηθεί η λύση για τον ΧΥΤΑ, η οποία φυσικά δεν γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη.

Η πηγή του προβλήματος βρίσκεται στο παρελθόν, αλλά είναι διαφορετικό να κληθεί κάποιος να διαχειριστεί μια παλιά κακή κατάσταση και διαφορετικό να είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία της. Η ηγεσία έχει την αρμοδιότητα να λαμβάνει αποφάσεις εκεί που οι υπόλοιποι δεν μπορούν. Αυτή είναι η αποστολή της νομιμοποιημένης εξουσίας, να διαχειρίζεται προβλήματα και να παίρνει δύσκολες αποφάσεις για το καλό της κοινωνίας.

Η σημερινή κυβέρνηση με νόμο του 2020, έδωσε την αρμοδιότητα διαχείρισης των απορριμμάτων από τους Δήμους σε Περιφερειακό επίπεδο και τελικά στον Γενικό Γραμματέα. Ο στόχος ήταν να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα συστηματικά και να αρθεί η αδράνεια προηγούμενων δεκαετιών. Ωστόσο, από το 2020 έως το 2024, η έγκριση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση δεν είχε εκδοθεί, καθυστερώντας σημαντικά την εφαρμογή της λύσης.

Τα σκουπίδια ανήκουν στη τοπική κοινωνία, αλλά η αποκατάσταση και η συμμόρφωση με τις Ευρωπαϊκές υποχρεώσεις είναι ευθύνη του κράτους, το οποίο αναλαμβάνει να καλύψει τα χρηματοδοτικά κενά. Η καθυστέρηση των δεκαετιών έφερε τη Ζάκυνθο για άλλη μια φορά στο επίκεντρο αρνητικών δημοσιευμάτων.»