«Δεν είμαι ένοικος του χώρου της ιστορικής γνώσης, αλλά τον επισκέπτομαι συχνά για όποιο θέμα μου κεντρίζει το ενδιαφέρον. Ο Ουμπέρτο Έκο έχει κάνει μια πραγματεία σχετικά με την σημασία των ονομάτων και κατ’ επέκταση για την ονοματοδοσία των οδών. Στο Παρίσι δεν υπάρχει δρόμος με το όνομα του Ροβεσπιέρου, του αδιάφθορου και κατά άλλους ψυχοπαθούς, που καρατομούσε δεκάδες ανθρώπους καθημερινά στέλνοντάς τους στην γκιλοτίνα, κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης, μέχρι που τελικά καρατομήθηκε και ο ίδιος.

Στη Ζάκυνθο η ονοματοδοσία των δρόμων έγινε για πρώτη φορά το 1900 επί Δημάρχου Αντωνίου Μακρή και για δεύτερη φορά μετά τους σεισμούς του 1953 το 1958 επί Δημάρχου Φιλιώτη. Στη Ζάκυνθο έχουμε 260 ονόματα δρόμων, τα 30 εξ αυτών αναφέρονται σε Εκκλησίες, πολλές από τις οποίες δεν υπάρχουν σήμερα διότι καταστράφηκαν από τους σεισμούς του 1953. Δεν υπάρχει δρόμος με όνομα Βασιλέα όπως υπήρχε παλαιότερα. Σε μια συνοικία σήμερα της Ζακύνθου, υπάρχουν τα ονόματα του Ναυάρχου Μιαούλη, του Ναυάρχου Κανάρη, του Αθανάσιου Διάκου, του Υψηλάντη, της 25^ης Μαρτίου, της Κύπρου και της Βορείου Ηπείρου. Η συνοικία αυτή είναι οι Λαϊκές κατοικίες στον Άγιο Χαραλάμπη στο Ποτάμι, που κατασκευάστηκαν επί Χούντας και θεμελιώθηκαν από τον Παττακό με το μυστρί του. Δεν υπάρχει στη πόλη της Ζακύνθου οδός 28^ης Οκτωβρίου και αυτό είναι θλιβερό διότι με την νίκη του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου του 1940-1941 ξεπλύναμε την ντροπή και την οδύνη της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922.

Ο τρόπος προσέγγισης της ονομασίας των οδών είναι εξαιρετικά σημαντικός και θα έπρεπε ο Δήμος να ασχοληθεί με την ιστορική αναδρομή της ονομασίας της κάθε οδού, ώστε ο δημότης να γνωρίζει την ιστορία του δρόμου που βρίσκεται το σπίτι του και με τον τρόπο αυτό την ιστορία του τόπου του. Η οδός Αναστασίου Ταβουλάρη είναι ανάμεσα σε δύο δρόμους με εθνικά ονόματα. Του εθνικού μας ποιητή Ανδρέα Κάλβου και του Αλεξάνδρου Ρώμα, που βοήθησε στην επανάσταση της Κρήτης του 1897, συμμετείχε στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και πολέμησε στους Βαλκανικούς αγώνες με σώμα ενόπλων που εξόπλισε ο ίδιος και τραυματίστηκε στη μάχη του Δρίσκου.

Ο Αναστάσιος Ταβουλάρης είναι ο πλέον επιδραστικός πολιτικός στη Ζάκυνθο του 20^ου αιώνα. Ήταν αξιωματικός και συγχρόνως πολιτικός. Τον συναντάμε ως στρατιωτικό ακόλουθο της Ελληνικής Πρεσβείας στη Ρώμη την περίοδο 1918-1920 και συμμετείχε στη διάσκεψη του Σαν Ρέμο του 1920 που προετοίμασε τη συνθήκη των Σερβών. Τον συναντάμε για πρώτη φορά ως Βουλευτή Ζακύνθου το 1923.  Την εποχή εκείνη στη Ζάκυνθο υπήρχαν δύο πολιτικές λέσχες (πολιτικά κόμματα). Η λέσχη «ο Ζάκυνθος» με έδρα το Ρομιάνικο καζίνο στην πλατεία του Αγίου Μάρκου και η λέσχη «Λομβάρδος» με έδρα το ομώνυμο καζίνο που αποτελούσε τμήμα του Δημοτικού Θέατρου στην πλατεία Σολομού, στην ανατολική πλευρά του. Ενώ ο Κωνσταντίνος Λομβάρδος ξεκίνησε σαν αστός, με ρήξη με τους ευγενείς, στη συνεχεία το κόμμα του μεταστράφηκε προς τη συντηρητική πλευρά αυτή που θα λέγαμε σήμερα δεξιά, ενώ το κόμμα του Ρώμα παρά τις ευγενικές του ρίζες πήρε προοδευτικό χαρακτήρα και ταυτίστηκε με τους φιλελευθέρους δηλαδή με τον Βενιζελισμό. Ήταν συχνές οι βιαιοπραγίες μεταξύ των οπαδών και των μελών των δύο αυτών λεσχών και ευτυχώς απαγορεύτηκε η λειτουργία τους από τον Μεταξά, και αυτά τα φαινόμενα βίας σταμάτησαν, όπως υπογραμμίζει σχετικά ο Ντίνος Κονόμος.

Ο Αναστάσιος Ταβουλάρης ανήκε στο Ρομιάνικο καζίνο δηλαδή στον χώρο των Φιλελευθέρων. Την περίοδο 1925-1926 γίνεται Υπουργός Συγκοινωνιών επί δικτατορίας Πάγκαλου και κάνει σπουδαία πράγματα για τη Ζάκυνθο. Διανοίγει τον ορεινό δρόμο προς Αγαλά, τον ορεινό δρόμο προς Κερί και τον ορεινό δρόμο προς την ιδιαιτέρα πατρίδα του τις Βολίμες. Επίσης διανοίγει τον δρόμο της Ρίζας, ενώ επί των ημερών του άρχισε και το έργο της ανέγερσης του νέου Ιερού Ναού Αγίου Διονυσίου. Με δική του πρωτοβουλία το 1925 δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το προεδρικό διάταγμα εκείνο με το οποίο διαλύονται οι περίφημες αιώνιες αγροληψίες της Ζακύνθου, εξαλείφοντας την μορφή της δουλοπαροικίας που υπήρχε στη Ζάκυνθο από το μεσαίωνα, απελευθερώνοντας τους αγρότες από το γνωστό «κουάρτο» με το οποίο αυτοί και οι κληρονόμοι τους ήσαν δεμένοι αιωνίως με τη γη των αφεντάδων. Δημιουργός αυτής της νομοθετικής παρέμβασης δεν ήταν όμως ο Ταβουλάρης αλλά ο περίφημος Ζακυνθινός νομικός και μετέπειτα βουλευτής και Υπουργός Δικαιοσύνης Νικόλαος Κολυβάς, όταν ήταν γενικός γραμματέας του Υπουργείου Γεωργίας την περίοδο 1920-1922. Το νομοθέτημα αυτό είχε πάει στα συρτάρια των γραφείων του υπουργείου μέχρις ότου το ανέσυρε ο Ταβουλάρης και το έκαμε νόμο του κράτους. Ο Νικόλαος Κολυβάς ανήκε στο συντηρητικό χώρο δηλαδή στο Λαϊκό κόμμα ήταν όμως ελεύθερο πνεύμα και διώχθηκε κατά τη δικτατορία του Μεταξά, ενώ δεν έχω διαβάσει να έχει συμβεί το ίδιο και με τον Αναστάσιο Ταβουλάρη κατά την περίοδο αυτή.

Ο Αναστάσιος Ταβουλάρης ήταν πολύ ευχάριστος άνθρωπος και ήξερε να χτίζει στέρεες πολίτικές σχέσεις με του Ζακυνθινούς. Η εκλογική του πελατεία ήταν μεγάλη και ήξερε να την καλλιεργεί αποτελεσματικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα περίπτερα της οδού Πανεπιστημίου στην Αθήνα είχαν δοθεί σε συμπατριώτες του από τις Βολίμες.

Τεράστια λοιπόν η προσφορά του Ταβουλάρη στη Ζάκυνθο. Ήταν ευγενέστατος, ήξερε να επικοινωνεί με τον κόσμο και εκείνα τα χρόνια αποτελούσε ένα μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο. Εκλέχθηκε Βουλευτής το 1928, το 1932, το 1933 και το 1936. Μάλιστα το 1928 ο Ταβουλάρης δεν πήγε με τον Πάγκαλο αλλά ουσιαστικά κατέβηκε στις εκλογές ως ο ηγέτης των φιλελευθέρων. Ακόμα και μετά τον θάνατό του, κανείς Ζακυνθινός δεν τόλμησε να πει κάτι αρνητικό για εκείνον και όταν το 1961 μεταφέρθηκαν τα οστά του στη Ζάκυνθο, οι Ζακυνθινοί τα τίμησαν γιατί τον θεωρούσαν μεγάλο τοπικό και προσωπικό ευεργέτη.

Το πολιτικό κεφάλαιο του Ταβουλάρη ήταν επίκαιρο και άφθαρτο στη Ζάκυνθο και μετά τον θάνατό του, τη δεκαετία του 1950 και την δεκαετία του 1960 και το κεφάλαιο αυτό ήταν αξιοποιήσιμό από τους πολιτικούς εκείνων των χρόνων.

Συνέβη όμως κάτι εξαιρετικά σοβαρό. Ο Ταβουλάρης συμμετείχε στην Ελληνική Κυβέρνηση την εποχή της Γερμανικής κατοχής για δύο περίπου χρόνια και μάλιστα ως υπουργός σε τέσσερις διαφορετικά Υπουργεία, αυτά των Εσωτερικών (Ασφάλειας), των Συγκοινωνιών, της Εμπορικής Ναυτιλίας και του άνευ χαρτοφυλακίου, από 1^ης Δεκεμβρίου 1942 και έως την αποχώρηση των Γερμανών τον Οκτώβρη του 1944. Ο Αναστάσιος Ταβουλάρης φέρεται σαν δημιουργός των περίφημων Ταγμάτων Ασφαλείας στη περίοδο της ναζιστικής κατοχής. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί συνεργάτες των κατακτητών.

Υπάρχει λοιπόν αυτή η ταμπέλα με το όνομα του Ταβουλάρη και όποιος την διαβάζει σήμερα προβληματίζεται. Παλαιότερα, τις δεκαετίες του 60 και του 70 δεν είχαν οι Ζακυνθινοί πρόβλημα με την ταμπέλα γιατί τον ευγνωμονούσαν. Οι άνθρωποι που ήξεραν τον Ταβουλάρη δεν υπάρχουν σήμερα. Δεν υπάρχει πλέον το συναίσθημα στην όλη υπόθεση, αλλά μόνο η ιστορική προσέγγιση και ανάλυση του θέματος.

Η Ζάκυνθος διεκδικεί κάτι το μοναδικό. Εκτός του θαύματος της διάσωσης των Εβραίων από τους Ναζί, υπάρχει και το θαύμα της εθνικής συμφιλίωσης στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, την περίοδο 1946-1949. Στις 28 Νοεμβρίου 1947 όλοι οι κοινωνικοί φορείς της Ζακύνθου, οι εκπρόσωποι όλων των κομμάτων καθώς και προσωπικότητες της επιστήμης και του εμπορίου υπέγραψαν ένα έγγραφο το οποίο εγώ χαρακτηρίζω σαν το Σύμφωνο Συμφιλίωσης της Ζακύνθου στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, με το οποίο η Ζάκυνθος και μόνον αυτή σε όλη την ελληνική επικράτεια απαλλάχτηκε από τα δεινά ου εμφυλίου πολέμου 1946-1949, που είχε τριάντα χιλιάδες νεκρούς Έλληνες, σπίτια και περιουσίες κατεστραμμένες και όλες τις άλλες φοβερές συνέπειες που πλήρωσε ακριβά η Ελλάδα για δεκαετίες. Πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για αυτό και θα έπρεπε ο Δήμος Ζακύνθου να έχει χαράξει σε μεταλλική πινακίδα με ανάγλυφα γράμματα το κείμενο αυτού του μοναδικού εθνικού ντοκουμέντου και να το έχει στο χώρο συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου, με αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας. Αυτό βέβαια μπορεί να γίνει μόνον από την επόμενη Δημοτική Αρχή γιατί με την παρούσα το θεωρώ αδύνατο.

Το περιεχόμενο αυτής της ιστορικής συμφωνίας το οποίο πρέπει επιτέλους να γίνει ευρύτερα γνωστό στους Ζακυνθινούς για να τιμηθούν και οι συντάκτες του είναι το ακόλουθο (επισυναπτόμενη εικόνα)…

Το κείμενο της Ιστορικής Συμφωνίας της 28^ης Νοεμβρίου 1947 Συμφιλίωσης των Ζακυνθινών και Διαφύλαξης της Κοινωνικής Ειρήνης του Τόπου μας κατά την περίοδο του τραγικού Εμφυλίου Πολέμου, είναι δημοσιευμένο και από τον ακαταπόνητο ερευνητή της ιστορίας της Ζακύνθου Ντίνο Κονόμο στο σύγγραμμα του «Ζάκυνθος 500 χρόνια (1478-1978)», τόμος τρίτος, Πολιτική Ιστορία (τεύχος Δ 1864-1978),  σελ. 145-146.

Δεν είμαι εγώ αρμόδιος να κρίνω για το αν θα πρέπει να αλλάξει η ονομασία της οδού Ταβουλάρη, όμως σε καμία περίπτωση οι τοπικές αξίες δεν είναι πάνω από τις Εθνικές.

Θα ήθελα να σχολιάσω την σημερινή ανακοίνωση του Δημάρχου σε απάντηση της ανακοίνωσης του Δικηγορικού Συλλόγου Ζακύνθου για τη συνεδρίαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του Δήμου, στην οποία συμμετείχα και εγώ σαν πληρεξούσιος δικηγόρος.

Στην ανακοίνωση του αυτή ο Δήμαρχος Ζακύνθου αναφερόμενος σε εμένα, με χαρακτηρίζει σαν «διακεκριμένο μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου» ενώ όπως είναι γνωστό στη συνεδρίαση της επιτροπής με χαρακτήρισε «ανημέρωτο», προφανώς με εμπαίζει.

Λέει στην ανακοίνωσή του ο Δήμαρχος ότι ο ρόλος του δεν είναι να μεταφέρει σαν ταχυδρόμος τις εισηγήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών του Δήμου σε επιτροπές στις οποίες είναι πρόεδρος. Έχει τη δυνατότητα να  κάνει τη δική του εισήγηση σύμφωνα με τις δικές του εκτιμήσεις κατά κύριο λόγο και με αξιολόγηση των εκτιμήσεων των αρμοδίων υπηρεσιών του Δήμου. Ο τρόπος αυτός αντίληψης της άσκησης των εξουσιών του Δημάρχου και υποτίμησης των αρμοδίων Δημοτικών υπηρεσιών είναι πρωτοφανής και νομίζω ότι θα έπρεπε να απασχολήσει το περιεχόμενο της ανακοίνωση αυτής το Υπουργείο Εσωτερικών

Στην ίδια ανακοίνωση ο συντάκτης της αναγράφει ότι εγώ χαρακτήρισα ενώπιον της επιτροπής σαν απαράδεκτη την πρόταση του να εγκριθεί η απόφαση της επιτροπής Ποιότητας Ζωής από το Δημοτικό Συμβούλιο, «διότι απεμπολεί το αποκλειστικό δικαίωμα της επιτροπής να εκδώσει απόφαση». Εγώ ποτέ δεν είπα αυτά που μου αποδίδει ο Δήμαρχος, εκείνο που ισχυρίστηκα είναι ότι σύμφωνα με τον νόμο η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής είτε θε έπρεπε να πάρει αυτή την απόφαση επί του θέματος που την απασχολούσε, είτε να μην πάρει απόφαση και να παραπέμψει το θέμα αυτό στο Δημοτικό Συμβούλιο. Ο νόμος δεν προβλέπει περίπτωση κατά την οποία η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής αποφασίζει επί του θέματος και στη συνέχεια παραπέμπει την απόφαση της για έγκριση στο Δημοτικό Συμβούλιο, όπως έλεγε ο Δήμαρχος. Η θέση αυτή είναι ξεκάθαρη και δεν επιδέχεται παρερμηνείες.

Οι απόψεις μου για την ακυρότητα των δανείων του Δήμου Ζακύνθου με τις δύο τράπεζες δηλαδή με την Εμπορική (ALPHA) και την Πειραιώς είναι γνωστές. Επιβεβαιώθηκαν στη περίπτωση του δανείου της Εμπορικής με κέρδος για το Δήμο 900.000€ και θα επιβεβαιωθεί και στην περίπτωση της τράπεζας Πειραιώς με κέρδη για το δήμο εκατομμυρίων, όπως θα μας δοθεί η δυνατότητα να αποδείξουμε στο μέλλον.

Ακούστε ολόκληρη την εκπομπή: