Πολλά ακίνητα λειτουργούσαν ως Airbnb χωρίς καμιά προϋπόθεση ή έλεγχο. Υπήρχε αθέμιτος ανταγωνισμός.

Να στηρίξουμε τον τουρισμό ως πυλώνα της τοπικής κοινωνίας, αλλά να ελέγξουμε την άναρχη τουριστική ανάπτυξη.

Έχει μειωθεί κατά πολύ η μέση διάρκεια διαμονής των επισκεπτών σε βίλες και διαμερίσματα.

Πολύ υψηλός ο φόρος περιβάλλοντος ανά διανυκτέρευση.

«Από την 1η Οκτωβρίου τίθεται σε ισχύ ο νόμος 5170/2025, που εισάγει αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις για τα ακίνητα που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων. Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο, που στόχο έχει την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος αλλά και τη μείωση της πίεσης στο στεγαστικό ζήτημα. Θα έλεγα ότι καθυστέρησε, αλλά επιτέλους ήρθε από την κυβέρνηση αυτός ο νόμος.

Οι νέες ρυθμίσεις προβλέπουν ότι κάθε ακίνητο που διατίθεται βραχυχρόνια πρέπει να αποτελεί χώρο κύριας χρήσης, να διαθέτει φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό, ασφαλιστήριο συμβόλαιο αστικής ευθύνης, υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου, πιστοποιητικό μυοκτονίας, καθώς και όλα τα απαραίτητα μέτρα πυρασφάλειας, πυροσβεστήρες, ανιχνευτές καπνού, ρελέ προστασίας και ενδείξεις σήμανσης διαφυγής.

Η συμμόρφωση με τις παραπάνω προϋποθέσεις θα ελέγχεται από κλιμάκια των Περιφερειακών Διευθύνσεων του Υπουργείου Τουρισμού, είτε μόνα τους, είτε σε συνεργασία με ελεγκτές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Πριν τον έλεγχο θα υπάρχει προειδοποίηση δέκα ημερών, που θα δεσμεύει την παρουσία του εκμισθωτή στο ακίνητο. Τα πρόστιμα θα ξεκινούν από τα 5 χιλιάδες ευρώ ανά παράβαση και θα αυξάνονται σε περίπτωση υποτροπής, φτάνοντας και τα 20 χιλιάδες ευρώ.

Η ανάγκη για αυτό το νέο θεσμικό πλαίσιο προέκυψε από την εκρηκτική αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων τα τελευταία χρόνια. Πολλά ακίνητα λειτουργούσαν χωρίς καμία προϋπόθεση ή έλεγχο, γεγονός που δημιουργούσε κινδύνους για την ασφάλεια των επισκεπτών, αθέμιτο ανταγωνισμό προς τα ξενοδοχεία και τις βίλες που τηρούσαν τους κανονισμούς, αλλά και σοβαρή πίεση στο στεγαστικό ζήτημα, αφού δεκάδες ακίνητα αποσύρθηκαν από τη μακροχρόνια αγορά.

Παρόμοια φαινόμενα έχουν παρατηρηθεί και σε μεγάλες πόλεις του εξωτερικού, όπως η Βαρκελώνη, όπου οι κάτοικοι δυσκολεύονται να βρουν κατοικία σε προσιτές τιμές εξαιτίας της μαζικής στροφής των ιδιοκτητών στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Η κυβέρνηση επιδιώκει να προλάβει την περαιτέρω επιδείνωση του προβλήματος.

Όσον αφορά τη Ζάκυνθο και γενικότερα τους δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς, η συζήτηση για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα. Το φαινόμενο των υψηλών ενοικίων έχει αρχίσει να γίνεται αισθητό και στο νησί, ιδίως για τους εκπαιδευτικούς, τους δημοσίους υπαλλήλους και τους εποχικούς εργαζόμενους που δυσκολεύονται να βρουν κατοικία. Σε πολλές περιπτώσεις, τα διαθέσιμα σπίτια προτιμάται να ενοικιάζονται για λίγους μήνες στους τουρίστες, αφήνοντας ακάλυπτες τις ανάγκες των μόνιμων κατοίκων.

Είναι σαφές ότι η Ζάκυνθος πρέπει να κινηθεί προσεκτικά τα επόμενα χρόνια. Από τη μία, ο τουρισμός αποτελεί τη «βαριά βιομηχανία» και στηρίζει την τοπική οικονομία σχεδόν στο σύνολό της. Από την άλλη, η ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη μπορεί να αλλοιώσει τον χαρακτήρα του νησιού, να επιβαρύνει το περιβάλλον και να προκαλέσει κοινωνικές ανισορροπίες.

Η φετινή τουριστική σεζόν στη Ζάκυνθο ξεκίνησε αρκετά υποτονικά τον Απρίλιο, με περιορισμένες κρατήσεις και μειωμένη κινητικότητα στις βίλες και τα διαμερίσματα. Ωστόσο, οι μήνες Ιούλιος και Αύγουστος παρουσίασαν καλύτερη εικόνα, με αύξηση των αφίξεων και βελτίωση της πληρότητας σε πολλές περιοχές του νησιού.

Ο Σεπτέμβριος έκλεισε με πολύ καλά αποτελέσματα, αλλά συνολικά η ισορροπία μεταξύ εισοδήματος και εξόδων για τους ιδιοκτήτες καταλυμάτων δεν ήταν ικανοποιητική. Η μείωση της μέσης διαμονής των επισκεπτών επηρέασε σημαντικά τα έσοδα, ενώ ταυτόχρονα περιορίστηκε η κατά κεφαλήν δαπάνη, δηλαδή τα χρήματα που οι τουρίστες ξοδεύουν τοπικά για εστίαση, δραστηριότητες και αγορές.

Παρατηρήθηκε ότι η μέση διάρκεια διαμονής των επισκεπτών περιορίστηκε πλέον σε τέσσερις έως πέντε ημέρες, ενώ παλαιότερα συνηθίζονταν διαμονές των δέκα ή και δεκατεσσάρων ημερών. Οι επισκέπτες έρχονται με προκαθορισμένο προϋπολογισμό, μεγάλο μέρος του οποίου καταναλώνεται για τα αεροπορικά εισιτήρια και τη μεταφορά τους στο νησί. Για παράδειγμα, μια οικογένεια τεσσάρων ατόμων από την Αγγλία, από το Αεροδρόμιο του Gatwick προς τη Ζάκυνθο, χρειάζεται να δαπανήσει έως και 600 ευρώ ανά άτομο μόνο για τα εισιτήρια, με αποτέλεσμα να περιορίζεται το διαθέσιμο budget για την παραμονή της στη Ζάκυνθο.

Τα all inclusive πακέτα στα ξενοδοχεία φαίνεται ότι λειτουργούν καλά και προσελκύουν τουρίστες, σε αντίθεση με τις μεμονωμένες βίλες και τα διαμερίσματα, όπου η δαπάνη περιορίζεται. Παράλληλα, η γενικότερη αύξηση των τιμών και η πανευρωπαϊκή ακρίβεια επηρεάζουν αρνητικά την καταναλωτική συμπεριφορά των επισκεπτών.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στους πέντε πιο ακριβούς προορισμούς της Ευρώπης, γεγονός που εντείνει τον ανταγωνισμό από γειτονικές χώρες όπως η Τουρκία και η Αλβανία. Η μείωση των αεροπορικών εξόδων και η διευκόλυνση των επισκεπτών να παραμένουν περισσότερες ημέρες αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να διατηρηθεί η ελκυστικότητα του προορισμού.

Ένα ζήτημα που προβληματίζει τους ιδιοκτήτες βιλών είναι ο φόρος περιβάλλοντος, ο οποίος φέρεται να είναι αρκετά υψηλός, φτάνοντας τα 15 ευρώ ανά διανυκτέρευση. Παρά το γεγονός ότι το ποσό αυτό μπορεί να φαίνεται μικρό για μία νύχτα, σε πολυήμερες διαμονές το κόστος συσσωρεύεται σημαντικά, επηρεάζοντας την προσβασιμότητα των επισκεπτών και τη δυνατότητα των ιδιοκτητών να ανταγωνιστούν άλλους προορισμούς.

Υπάρχει επίσης η αβεβαιότητα σχετικά με την ανταποδοτικότητα του φόρου. Οι ιδιοκτήτες επιθυμούν να γνωρίζουν πού ακριβώς κατευθύνονται αυτά τα χρήματα και ποιο είναι το όφελος για τις τοπικές κοινότητες και τις υποδομές του νησιού. Η διαφάνεια σε αυτό το θέμα θα μπορούσε να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ ιδιοκτητών, συλλόγων και κρατικών φορέων.

Η καθορισμένη έννοια της βίλας, δηλαδή της ιδιωτικής κατοικίας που υπερβαίνει τα 80 τετραγωνικά μέτρα και θεωρείται κατάλληλη για βραχυχρόνια μίσθωση, επίσης χρήζει προσοχής. Η ασαφής εφαρμογή αυτών των ορισμών μπορεί να δημιουργήσει ανταγωνιστικές ανισορροπίες, ενώ η πολιτεία καλείται να θέσει σαφή κριτήρια ώστε να αποφευχθούν παρερμηνείες και παρατυπίες.

Η τελευταία κακοκαιρία που έπληξε το νησί, ανέδειξε την ανάγκη για καλύτερη προετοιμασία και συνεργασία μεταξύ των τοπικών αρχών και των επαγγελματιών του τουρισμού. Παρά τα προβλήματα και τις ακυρώσεις πτήσεων, οι αρχές αντέδρασαν άμεσα και βοήθησαν στην ελαχιστοποίηση των ζημιών, γεγονός που αναγνωρίστηκε και εκτιμήθηκε από τον τοπικό Σύλλογο Ιδιοκτητών Βιλών.»