Current track

Title

Artist

Background

Γιάννης Κουγιανός
Μελετητής Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου Ζακύνθου

Τι είναι το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο και γιατί αφορά τη Ζάκυνθο – Οι νέες ζώνες, οι δρόμοι και οι προκλήσεις

Τρ 20/05/2025



ΕΡ: Τι ακριβώς είναι το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο και ποιος είναι ο βασικός του στόχος για τη Ζάκυνθο;

ΑΠ: Το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο Ζάκυνθου εκπονείται στα πλαίσια ενός γενικότερου προγράμματος που αφορά όλους τους Δήμους της χώρας. O κάθε Δήμος της χώρας θα αποκτήσει τοπικό πολεοδομικό σχέδιο. Οπότε καταλαβαίνουμε όλοι μας, ότι είναι ένας πολύ μεγάλος σχεδιασμός για τη χώρα μας, ο οποίος έχει προγραμματιστεί όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, ούτως ώστε να αποκτήσουν οι χώρες-μέλη έναν σύγχρονο πολεοδομικό σχεδιασμό.

Δεν είναι κάποια καινοτομία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διότι οι περισσότερες χώρες έχουν πολεοδομικό σχεδιασμό ο οποίος επικαιροποιείται ανάλογα με την χρονική εξέλιξη των δεδομένων. Και η Ελλάδα έχει πολεοδομικό σχεδιασμό, αλλά ο προηγούμενος σχεδιασμός σε επίπεδο χώρας ήταν στη δεκαετία του 1980 η γνωστή σε όλους μας ΕΠΑ, Επιχείρηση Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης.

ΕΡ: Γιατί μόνο πέντε ημέρες διαβούλευσης;

ΑΠ: Όλες οι συμβάσεις, δηλαδή όλες οι μελέτες που εκπονούνται έχουν δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο και το δεύτερο στάδιο. Στο τέλος του πρώτου στάδιού αξιολογούνται τα εναλλακτικά σενάρια που είναι απαίτηση να παρουσιαστούν και επί των εναλλακτικών σεναρίων και βέβαια και της υφιστάμενης κατάστασης, μπορούν να διεκδικηθούν οι απόψεις των πολιτών και των φορέων.

Όντως προβλέπεται από το Υπουργείο πέντε ημέρες διαβούλευσης. Εμείς δεν μπορούμε να παρέμβουμε σε αυτό το χρονικό πλαίσιο. Καταλαβαίνω όμως ότι είναι πολύ σφιχτό. Αλλά αυτό έχει τεθεί από το Υπουργείο. Στο τέλος των πέντε ημερών εμείς θα δούμε τα σχόλια, συν τα σχόλια που διατυπώθηκαν στην παρουσίαση. Θα τα ενσωματώσουμε στο πρώτο στάδιο ή δεν θα τα ενσωματώσουμε. Αρκεί να έχουν μια βάση. Το βασικό της διαβούλευσης στο τέλος του δεύτερου σταδίου που πλέον δεν θα έχουμε εναλλακτικά σενάρια να επιλέξουμε, είναι ότι θα έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις οι οποίες θα οδηγήσουν στο να εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα. Εκεί δεν θα έχουμε πέντε ημέρες διορία, είναι πολύ περισσότερες. Θα υπάρχει και το περιθώριο μιας πιο ενεργής συμμετοχής των πολιτών και των φορέων.

ΕΡ: Κατά την οριοθέτηση των οικισμών των κοινοτήτων θα ληφθούν υπόψη μεταγενέστερα κτίρια ή κτίρια του 1985;

ΑΠ: Κοιτάξτε υπάρχει μια γενικότερη μεθοδολογία και προδιαγραφές από το Υπουργείο σε σχέση με την οριοθέτηση των οικισμών, και πρέπει εδώ να τονίσω ότι η οριοθέτηση δεν είναι αντικείμενο του παρόντος πρώτου σταδίου, είναι αντικείμενο του δεύτερου σταδίου που θα ακολουθήσει. Υπάρχουν προδιαγραφές επομένως και μεθοδολογία που ορίζονται επακριβώς οι τρόποι που θα μεταφερθούν τα όρια των οικισμών. Σ’ αυτή τη μεθοδολογία και στις προδιαγραφές μπαίνει λίγο, όχι πολύ, και το υποκειμενικό στοιχείο. Δηλαδή αν ένας μελετητής το προσεγγίσει, σε κάτι το οποίο έχει κάποιες ειδικές συνθήκες, μπορεί και κάποιος άλλος μελετητής ελαφρά να το διαφοροποιήσει απ’ την δική του άποψη. Αλλά σε γενικές γραμμές η κατεύθυνση είναι ότι εφόσον ψηφίστηκε το ΠΔ, θα τηρηθεί αν δεν υπάρξουν τροποποιήσεις.

Εμείς προτιθέμεθα πολύ πιο νωρίς από την διαβούλευση, που θα είναι επί του δεύτερου σταδίου, άρα θα εμφανιστούν και οι χάρτες της οριοθέτησης των οικισμών πολύ πιο νωρίς, αν συμφωνεί και το Υπουργείο, να τα παρουσιάσουμε στον κόσμο, άρα να ενημερωθούν και να έχουν ακόμα μεγαλύτερο περιθώριο να κάνουν κάποιες παρεμβάσεις. Αλλά θα εξασφαλίσουμε πρώτα την συνέντευξη φυσικά του φορέα που έχουμε τη σύμβαση. Ο φορέας είναι το Τεχνικό Επιμελητήριο, το οποίο έχει υπογράψει προγραμματική σύμβαση με το Υπουργείο.

ΕΡ: Το σχέδιο πόλης του Λαγανά που έχει εγκριθεί με απόφαση Νομάρχη είναι νομικά αμφισβητήσιμο. Σχετική κρίση υπάρχει άλλωστε από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Κατά συνέπεια πώς θα αντιμετωπιστεί από εσάς η περιοχή του Λαγανά; Δηλαδή θα θεωρήσετε ότι είναι νομικά ισχυρή η απόφαση του Νομάρχη ή θα το επανακαθορίσετε από την αρχή;

ΑΠ: Θα εξετάσουμε τα πάντα αλλά αυτό τώρα είναι αντικείμενο του επόμενου σταδίου. Να μην σας πω κάτι το οποίο μπορεί να μην γίνει. Θα είναι αποτέλεσμα λεπτομερούς εξέτασης, άρα δεν μπορώ να καταλήξω τώρα σε κάποιο συμπέρασμα.

ΕΡ: Στο ίδιο πλαίσιο είναι και η απάντησή σας για την περιοχή του Πλάνου; Θα την αντιμετωπίσετε ως οικισμό ή ως πόλη.

ΑΠ: Ναι στο ίδιο πλαίσιο είναι η απάντησή μου και για τον Πλάνο. Και για την πόλη της Ζακύνθου έχουμε πολλά θέματα να επιλύσουμε. Δεν τίθεται θέμα για το αν είναι οικισμός η πόλη αλλά έχει εσωτερικά πολλά θέματα. Το πρώτο ζήτημα είναι η χρήση στο κέντρο. Τυπικά προβλέπετε γενική και αμιγής κατοικία αλλά δεν γίνεται.

ΕΡ: Ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα αποτελεί η οριοθέτηση και η νομιμότητα των δρόμων. Όπως και εσείς άλλωστε αναφέρατε σε όσα παρουσιάσατε στη Ζάκυνθο, δεν έχουμε νομικά κατοχυρώσει τους δημοτικούς και αγροτικούς μας δρόμους. Από την νομική κατοχύρωση αυτών των δρόμων εξαρτάται και η εκτός σχεδίου δόμηση. Στην τελική σας μελέτη θα οριοθετείτε και δρόμους και αν ναι, θα αποτυπώσετε τη σημερινή κατάσταση ή την κατάσταση που προϋπήρχε το 1977 ή το 1985;

ΑΠ: Σε σχέση με τους κοινόχρηστους χώρους και κυρίως για το οδικό δίκτυο, εκπονείται από μία άλλη σύμβαση που τρέχει τώρα το Υπουργείο Περιβάλλοντος, η καταγραφή και ο χαρακτηρισμός όλων των οδών όχι μόνο για τη Ζάκυνθο, είναι ένας σχεδιασμός σε επίπεδο χώρας. Επομένως εκεί θα γίνουν οι χαρακτηρισμοί και οι καταγραφές των οδών και θα δούμε ποια είναι τα αποτελέσματα αυτής της σύμβασης και για τη Ζάκυνθο.

ΕΡ: Μπορείτε να μας περιγράψετε τα τρία σενάρια που παρουσιάστηκαν την περασμένη Παρασκευή και ποιο από αυτά θεωρείτε το πιο ρεαλιστικό, το πιο εφαρμόσιμο;

ΑΠ: Τα τρία σενάρια έχουν το σκεπτικό ότι μπορεί να είναι ή τελείως διαφορετικά μεταξύ τους, ή αλληλοσυνδεόμενα ως προς τις προτάσεις. Το πρώτο σενάριο πάντα είναι το μηδενικό σενάριο, δηλαδή να μην κάνουμε τίποτα και να χτίσουμε στην υφιστάμενη κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι η υφιστάμενη νομοθεσία συμπεριλαμβανομένου και του Προεδρικού Διατάγματος για την οριοθέτηση των οικισμών εφαρμόζεται γιατί είναι πλέον υφιστάμενη κατάσταση, είναι νόμοι του κράτους. Άρα έχουμε όλα όσα έχει δρομολογήσει ο Δήμος εδώ και δεκαετίες, τις πράξεις εφαρμογής που εκκρεμούν ακόμα, για παράδειγμα έχουμε τις οριοθετήσεις των οικισμών, έχουμε τις οριοθετήσεις των ρεμάτων, που είναι επακόλουθο της οριοθέτησης των οικισμών και έχουμε και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος σύμφωνα με τα θεσμοθετημένα σήμερα δεδομένα.

Το σενάριο 2 εννοείται ότι ενσωματώνει όλο το αντικείμενο του σεναρίου 1, χωράει σε περαιτέρω παρεμβάσεις, οι παρεμβάσεις είναι ότι ορίζονται περιοχές ΠΕΔ που είναι επιχειρηματικών και παραγωγικών δραστηριοτήτων, ορίζονται περιοχές ανάπτυξης του τουρισμού, ορίζονται περιοχές προστασίας της αγροτικής παραγωγής και του αγροτικού τουρισμού και προσδιορίζονται εκείνες οι υποδομές που μπορούν να εξυπηρετήσουν αυτόν το χωροταξικό σχεδιασμό. Είναι οι υποδομές οι οποίες έχει ήδη δρομολογήσει για παράδειγμα ο Δήμος Ζακύνθου, η Περιφέρεια και τα λοιπά, και βέβαια ενσωματώνεται και η πλήρης προστασία του περιβάλλοντος όπως αυτό έχει Θεσμοθετηθεί. Αυτό είναι το σενάριο 2.

Το σενάριο 3 ενσωματώνει πλήρως το σενάριο 2, που βέβαια και το 2 έχει ενσωματωμένο το σενάριο 1, άρα είναι το σενάριο 1 και το σενάριο 2 και προχωρά περαιτέρω σε περισσότερες περιοχές επαγγελματικών δραστηριοτήτων, περισσότερες περιοχές ανάπτυξης του τουρισμού, περισσότερες περιοχές ελέγχου της δόμησης και συγκεκριμενοποιεί περισσότερο τις παρεμβάσεις για την ανάπτυξη της γεωργίας και του αγροτουρισμού. Επίσης παρουσιάζει το σύνολο των υποδομών που έχει ανάγκη το νησί της Ζακύνθου, διότι η πλήρης ανάπτυξη που προβλέπεται στο σενάριο 3 αλλά με απόλυτη προστασία του περιβάλλοντος, απαιτεί σημαντικότατα έργα υποδομής τα οποία σε πολλούς τομείς θα λέγαμε ότι το νησί υστερεί. Για παράδειγμα το οδικό δίκτυο δεν ανταποκρίνεται όχι μόνο στον γενικότερο χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά δεν ανταποκρίνεται και στις προδιαγραφές που υπάρχουν, τις σύγχρονες προδιαγραφές οδικής ασφάλειας.

Το σενάριο 3 είναι και το πιο ρεαλιστικό. Αυτό προτείνουμε διότι περιλαμβάνει ό,τι έχει ανάγκη ο τόπος με απόλυτη προστασία του περιβάλλοντος και κάνω αυτή τη διευκρίνηση για να μην υπάρξει η σκέψη για το τι γίνεται με το περιβάλλον. Η προστασία του περιβάλλοντος δεν συζητιέται σε κανένα από τα τρία σενάρια, θεωρείται δεδομένη, άρα το σενάριο 3 είναι το πλέον πλήρες. Από εκεί και πέρα όπως γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά την πραγματικότητα, σημασία έχει μελλοντικά μετά την θεσμοθέτηση του τοπικού πολεμικού σχεδίου, η ανάληψη πρωτοβουλιών ώστε όλες οι προτάσεις να αρχίσουν να υλοποιούνται και να μην αφαιρούνται.

ΕΡ: Ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις μετά τη διαβούλευση και πότε περιμένουμε την τελική έγκριση και εφαρμογή του σχεδίου; Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα;

ΑΠ: Το στάδιο 1 τώρα τελειώνει, θα μπορούσε στο τέλος Ιουνίου και μετά να πάμε στο στάδιο 2, αν όχι τέλος Ιουνίου, μέσα στον Ιούλιο. Η ολοκλήρωση της όλης μελέτης σύμφωνα και με τις δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι το τέλος του Απριλίου του 2026. Μετά τα σχέδια θα πρέπει να πάνε προς το Συμβούλιο της Επικρατείας, επομένως δεν μπορεί κάποιος να προβλέψει πόσο γρήγορα θα βγουν τα ΦΕΚ.

ΕΡ: Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους ακροατές μας, που ίσως δεν έχουν ακόμα συμμετάσχει ή δεν έχουν ενημερωθεί για αυτή τη διαδικασία;  

ΑΠ: Αν δεν έχουν συμμετάσχει, δεν έχουν ενημερωθεί μέχρι τώρα, θα είναι δύσκολο στο χρονικό όριο των πέντε ημερών να υποβάλλουν κάτι. Θα μπορούσαν όμως να ενημερωθούν έστω και στο παραπέντε και να υποβάλλουν. Είμαστε ακόμα στο στάδιο 1. Να παρακολουθούν το θέμα, το πως εξελίσσεται το τοπικό σχέδιο στο άμεσο μέλλον, ώστε να ενημερωθούν και να μπορούν να συμμετάσχουν στην δεύτερη διαβούλευση που θα είναι και η σημαντικότερη.»


Current track

Title

Artist

Background