Αρνούμαστε σύνδεση σε κατοικία της Πόλης, όταν το δίκτυο φτιάχτηκε για την Πόλη και συνδέουμε ξενοδοχειακές μονάδες και ιδιώτες οι οποίοι εξ αρχής δεν έπρεπε να συνδεθούν στο αποχετευτικό δίκτυο.

Πώς ξεκίνησε το αποχετευτικό του Πλάνου, η άναρχη επέκταση και οι έμμεσες συνδέσεις.

Η πρόταση του ΤΕΕ και του Συλλόγου Μηχανικών για το δίκτυο του Πλάνου.

Υπάρχουν ξενοδοχεία στη Ζάκυνθο που έχουν σωστούς βιολογικούς και τους λειτουργούν.

«Ήμουν για έξι χρόνια μέλος του Δ.Σ της ΔΕΥΑΖ εκπροσωπώντας το ΤΕΕ, επί Προεδρίας στην επιχείρηση των Παναγιώτη Αβράμη και Κώστα Κόκκορη. Η υπόθεση του αποχετευτικού του Πλάνου έχει ξεκινήσει πολλά χρόνια νωρίτερα. Στα πρώτα χρόνια μου στη Ζάκυνθο έτυχε να εκλεγώ Πρόεδρος του Συλλόγου Μηχανικών, την περίοδο που κατασκευάστηκε το δίκτυο του Πλάνου, μετά από μια ανάγκη που είχε προκύψει στον Πλάνο για αποχετευτικό δίκτυο, όταν και είχαν αρχίσει να γιγαντώνονται μεγάλες μονάδες και υπήρχε ένα κλίμα δυσοσμίας, με την εμφάνιση γαστρεντερίτιδας κατά τη διάρκεια μιας σεζόν, που ήταν αλυσιδωτή σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες.

Αυτό ανάγκασε τους τότε ξενοδόχους του Πλάνου να ενεργήσουν από μόνοι τους, βάζοντας ρεφενέ χρήματα, ούτως ώστε να κατασκευαστεί ένα αποχετευτικό δίκτυο. Προσέλαβαν χωματουργούς, αγόρασαν σωλήνες, συμβουλεύονταν κάποιον μηχανικό, με σκοπό να φτιαχτεί ένα αποχετευτικό, το οποίο τελικά  λειτούργησε και συνδέθηκε στον βιολογικό. Να σημειώσουμε ότι ο βιολογικός δεν είχε έγκριση περιβαλλοντικών όρων για να δεχτεί τα λύματα του Πλάνου. Ο βιολογικός έχει συγκεκριμένη έγκριση για να δεχτεί λύματα συγκεκριμένων περιοχών της Ζακύνθου, που σημαίνει ότι έχει συγκεκριμένη δυναμικότητα. Για να συνδεθεί νόμιμα στον βιολογικό το αποχετευτικό του Πλάνου, απαιτείται μια διαδικασία, με τροποποίηση περιβαλλοντικών όρων και άλλα.

Το ζήτημα ήταν ότι αυτό το έργο δεν κατασκευάστηκε με την επίβλεψη κάποιας Υπηρεσίας. Κατασκευάστηκε εν αγνοία των Υπηρεσιών και με την ανοχή όλης της τοπικής κοινωνίας, γιατί είχαν ανοίξει δρόμοι και πέρναγαν σωλήνες μέσα στο δημόσιο οδικό δίκτυο. Προφανέστατα υπήρχε ανοχή των Αρχών. Έτσι το δίκτυο λειτούργησε και έλυσε πολλά προβλήματα.

Η δική μας τότε θέση, η θέση του Συλλόγου Μηχανικών την περίοδο του 2000 και αργότερα του ΤΕΕ, ήταν ότι αυτό το δίκτυο πρέπει να νομιμοποιηθεί. Προτείναμε να νομιμοποιηθεί το δίκτυο σαν την νομιμοποίηση αυθαιρέτων. Τι σημαίνει αυτό; Καταρχάς να ελεγχθεί από την υδραυλική του πλευρά, αν πληροί προδιαγραφές. Απαιτείται μια μελέτη υδραυλικού έργου και μια περιβαλλοντική μελέτη η οποία θα καλύπτει το δίκτυο, για να καταστεί νόμιμο ώστε να συνδέεται ο κόσμος κανονικά σε αυτό. Πέρασαν πάρα πολλά χρόνια και δεν έγινε τίποτα.

Παρόλα αυτά η τουριστική πίεση στον Πλάνο και στις γύρω περιοχές, όπως στο Τραγάκι και παραπέρα, ήταν τέτοια που οδήγησε στη σύνδεση διαφόρων στο δίκτυο είτε με κατευθείαν συνδέσεις, είτε με μεταφορά με αγωγούς που κατασκεύαζαν και με άντληση για αρκετά χιλιόμετρα μέχρι να καταλήξουν σε κόμβο του δικτύου, είτε με τη λογική της έμμεσης σύνδεσης, δηλαδή κάποιος συνδεόταν στον γείτονα ή στον φίλο του που ήταν συνδεδεμένος ή που είχε κάποια άδεια σύνδεσης. Αυτό γιγαντώθηκε με τα χρόνια, με αποτέλεσμα η ανεπάρκεια να φαίνεται πολύ πιο έντονα τα τελευταία χρόνια και να έχουμε και κάποιες εκρήξεις φρεατίων. Το δίκτυο δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί.

Σίγουρα απαιτείται να κατασκευαστεί νέο αποχετευτικό δίκτυο και δεδομένου ότι το δίκτυο υποχρεωτικά περνάει από τους κοινόχρηστους δρόμους του σχεδίου πόλης, το οποίο δεν έχει εφαρμοστεί, έχει μείνει στάσιμο 25 με 30 χρόνια, σημαίνει ότι όταν εφαρμοστεί, θα υπάρξουν τροποποιήσεις σε σχέση με το υφιστάμενο οδικό δίκτυο. Άλλο μεγάλο κεφάλαιο εκεί, γιατί αφού δεν έχει εφαρμοστεί το Σχέδιο Πόλης δεν έχουμε σήμερα την πραγματική εικόνα του Πλάνου. Δηλαδή σήμερα περνά από δρόμους που δεν υφίστανται στο Σχέδιο Πόλης και που στο μέλλον θα γίνουν ιδιοκτησίες. Άρα σίγουρα, το υφιστάμενο αποχετευτικό δίκτυο εκτός από τροποποίηση και έλεγχο, θέλει και καινούργια τμήματα που πρέπει να κατασκευαστούν.

Γιατί λοιπόν δεν έγινε όλο αυτό; Όλα αυτά τα χρόνια υπήρχε μια υποβάθμιση των Τεχνικών Υπηρεσιών στη Ζάκυνθο. Και των Τεχνικών Υπηρεσιών, αλλά και της ΔΕΥΑΖ, η οποία άρχισε να στερείται επιστημονικού προσωπικού που μπορούσε να βάλει χέρι σε όλα αυτά. Πρώτα φεύγει ο γενικός διευθυντής που ήταν πολιτικός μηχανικός και γνώριζε περί των δικτύων. Μετά φεύγει ο χημικός μηχανικός που ήταν υπεύθυνος για τη λειτουργία του βιολογικού. Άρχισε να υποβαθμίζεται η Υπηρεσία. Και αυτές οι διαδικασίες νομιμοποίησης, καινούργιας μελέτης και αναβάθμισης, απαιτούν πολύ καλή γνώση και ύπαρξη τεχνικών και επιστημόνων, οι οποίοι θα τρέχουν αυτές τις μελέτες. Για μεγάλο χρονικό διάστημα η ΔΕΥΑΖ λειτουργούσε ίσα-ίσα για να καλύπτει τις ανάγκες, τις βλάβες και τα προβλήματα που προέκυπταν.

Να μην ξεχνάμε κάτι, ότι συζητάμε τώρα για το πρόβλημα των λυμάτων επειδή έσκασε. Θεωρώ ότι το πρόβλημα του νερού έχει ξεπεράσει τα λύματα στο νησί. Είναι σοβαρότερο. Ήταν πολύ πιο πίσω τις προηγούμενες δεκαετίες, αλλά τώρα έχει προκύψει να βρίσκεται στη νούμερο ένα θέση.

Στο θέμα του αποχετευτικού δικτύου στον Πλάνο και στο ερώτημα γιατί τα προηγούμενα χρόνια δεν έγιναν αυτά που έπρεπε και γιατί δεν εισακούστηκε η άποψη της Τεχνικής Υπηρεσίας και η δική μου, θεωρώ ότι η πίεση του κόσμου και οι κοινωνικές και οι προσωπικές σχέσεις, είχαν μεγαλύτερη ισχύ μέσα στα Διοικητικά Συμβούλια της ΔΕΥΑΖ. Η Τεχνική Υπηρεσία, επειδή κρίνει με βάση τα νούμερα και τη λογική των αριθμών, ήταν αρνητική στο να εγκρίνονται νέες συνδέσεις στο δίκτυο, όπως αρνητικοί είμασταν και εμείς. Αφού το δίκτυο δεν μπορούσε να καλύψει τις ποσότητες που ο κάθε ιδιώτης διοχετεύει, πως θα έδινες θετική εισήγηση ότι μπορεί να αναλάβει λύματα από μία καινούργια μονάδα; Όμως το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΥΑΖ απαρτίζεται από κοινωνικούς φορείς, μέσα αυτούς είναι ο Σύλλογος Ξενοδόχων και διάφοροι άλλοι. Επειδή λοιπόν υπήρχε πίεση σε κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο στο Δ.Σ της ΔΕΥΑΖ, έπαιρνε αποφάσεις για νέες συνδέσεις πλειοψηφικά. Στο ΤΕΕ είχαμε μια συγκεκριμένη, εμπεριστατωμένη άποψη, την οποία επαναλαμβάναμε σε όλες τις συνεδριάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων όταν υπήρχε αίτημα για σύνδεση νέου ξενοδοχείου στο δίκτυο. Κάποιοι από το Διοικητικό Συμβούλιο υιοθετούσαν την άποψη του ΤΕΕ, κάποιοι άλλοι όχι και η πλειοψηφία αποφάσιζε.

Το δίκτυο είναι παράνομο, δεν έχει παραληφθεί από δημόσια υπηρεσία, παρόλα αυτά η ΔΕΥΑΖ το διαχειρίζεται αφού έχει εγκρίνει συνδέσεις, χρεώνει τέλη και στις βλάβες η ΔΕΥΑΖ είναι από πάνω. Δηλαδή πάντα τρέχει να βελτιώσει ή να κάνει μία ρύθμιση στην κυκλοφορία των λυμάτων ή να ανοίξει κάποιο αντλιοστάσιο, να είναι δίπλα λυματοφορείς για να αποσυμφορήσει το δίκτυο.

Το πρόβλημα προέκυψε μετά τη μετατροπή των Καλλικρατικών Δήμων σε έναν ενιαίο Δήμο. Μέσα σε όλα αυτά που παρέλαβε ο Δήμος, προφανώς είναι και οι τεχνικές εγκαταστάσεις που υπήρχαν στους επιμέρους Δήμους, όπως ήταν και ο Δήμος Αρκαδίων τότε, από τον οποίο δεν παρέλαβε το δίκτυο του Πλάνου, γιατί αυτό το έργο δεν υφίσταται στα χαρτιά πουθενά, δεν υπάρχουν μελέτες. Δεν γνωρίζουμε τι και που εφαρμόστηκε ή αν εφαρμόστηκε μερικώς. Υπάρχει ένα φάντασμα που λέγεται δίκτυο Πλάνου, που έλυσε κάποιες ανάγκες, γιατί πρέπει να το ομολογήσουμε αυτό, ότι έλυσε κάποιες ανάγκες, υγειονομικές και περιβαλλοντικές την περίοδο που κατασκευάστηκε και μετά. Αλλά επειδή αυτό το δίκτυο ήταν στην ουσία φάντασμα, σημαίνει ότι δεν υπήρχε έλεγχος. Συνδέθηκαν άνθρωποι οι οποίοι πιθανόν να μην έπρεπε να συνδεθούν και γιγαντώθηκε το θέμα με το πέρασμα των χρόνων, με τα σημερινά αποτελέσματα. Και έτσι αν δεν γίνει κάτι, θα προκύψουν ακόμα χειρότερα προβλήματα.

Στην όποια αναβάθμιση του βιολογικού θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τον φόρτο του Πλάνου. Αρχικά ο βιολογικός θα πρέπει να είναι σε θέση να δεχτεί αυτά τα λύματα. Ο εκσυγχρονισμός της εγκατάστασης που θα γίνει, για όσους γνωρίζουν το αντικείμενο, υποδηλώνει και μία αναβάθμιση στη δυναμικότητα, στη χωρητικότητα και στη διαχείριση. Αυτά τα μεγέθη πρέπει να καταγραφούν και στους περιβαλλοντικούς όρους πλέον.

Ο βιολογικός κατασκευάστηκε αρχικά για να εξυπηρετεί την πόλη και κάποιες επιπλέον μικρότερες περιοχές. Η πόλη κατά 30% δεν έχει αποχετευτικό δίκτυο και στην ουσία απαγορεύτηκε η δημιουργία νέων δικτύων ακόμα και προσωρινών, επειδή έχουν συνδεθεί άλλες περιοχές που δεν έπρεπε να έχουν συνδεθεί όπως είναι ο Πλάνος. Για μένα αυτό είναι απαράδεκτο. Αυτή ήταν και η θέση μου, ότι δεν μπορούμε να αρνούμαστε σε έναν που μένει στην πόλη να συνδεθεί, όταν το δίκτυο φτιάχτηκε για αυτόν και να συνδέουμε στο ίδιο δίκτυο ξενοδοχειακές μονάδες και ιδιώτες οι οποίοι εξ αρχής δεν έπρεπε να συνδεθούν με το δίκτυο.

Σε πρώτη φάση πρέπει να δούμε τη δυνατότητα του βιολογικού και σε δεύτερη φάση να κάνουμε αυτό που λέμε εμείς νομιμοποίηση. Τι σημαίνει νομιμοποίηση; Αποτύπωση του δικτύου, έλεγχος των κόμβων, έλεγχος των κλίσεων γιατί υπάρχουν και τέτοια προβλήματα, υπάρχουν και αγωγοί οι οποίοι έχουν ανάποδες κλίσεις ή είχαν κατά το παρελθόν επισκευαστεί ή αντικατασταθεί. Αυτό έχει καταγραφεί στις αποφάσεις, αλλά η αντικατάσταση έγινε με πολύ πρόχειρο τρόπο και με διατομές μικρότερες. Πρέπει να αντικατασταθούν φρεάτια, να μεγαλώσουν αντλιοστάσια. Υπάρχουν αντλιοστάσια που είναι πολύ μικρά για τις χωρητικότητες που δέχονται.

Να νομιμοποιηθεί το δίκτυο του Πλάνου ως «αυθαίρετο». Όπως νομιμοποιούμε τα αυθαίρετα κτίρια που κάποιος τα κατασκευάζει και καλούμαστε μετά να κάνουμε ελέγχους. Υπάρχει δυνατότητα για να γίνει αυτό, απλά θέλει πολύ μελέτη, μεγάλο όγκο μελετητικής δουλειάς.

Το να φτιάξεις ένα καινούργιο δίκτυο είναι μια τεράστια επέμβαση με πολύ υψηλό κόστος. Και θα προκύψει και ένα άλλο ζήτημα όταν πάμε για ένα καινούριο δίκτυο. Αν αξίζει να κάνουμε δίκτυο και να μεταφέρουμε τα λύματα από τον Πλάνο στους Αμπελόκηπους ή αν αξίζει να φτιαχτεί ένας τοπικός βιολογικός στην περιοχή που είναι και η σύγχρονη αντίληψη περί επεξεργασίας λυμάτων.

Πλέον τις τελευταίες δεκαετίες έχει αποκλειστεί η λογική από τους σχεδιαστές και τους μελετητές, των υδροκέφαλων βιολογικών μέσα σε πόλεις. Η λογική της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μικρότεροι βιολογικοί. Η κάθε περιοχή να διαχειρίζεται τα λύματά της. Δεν μπορείς τα λύματα να τα μεταφέρεις από τη δική σου περιοχή που τα παράγεις σε μια τελείως διαφορετική περιοχή, γιατί το κόστος των δικτύων είναι υπέρμετρο.

Το αν θα δεχτούν οι κάτοικοι μιας περιοχής να κατασκευαστεί σε αυτήν ένας βιολογικός, είναι θέμα που μπαίνει στο δημόσιο διάλογο, στις τοπικές κοινωνίες και λύνεται.

Να σας ενημερώσω ότι ένας βιολογικός που λειτουργεί κανονικά δεν έχει καθόλου επιβάρυνση. Αρκεί να λειτουργεί σωστά, που σημαίνει να ελέγχεται σε καθημερινή βάση, να διατηρείτε μια ισορροπία στα εισερχόμενα και στα εξερχόμενα, να υπάρχει ένας έλεγχος και μια υπηρεσία που να κάνει σωστά τη διαχείρισή του. Απαιτείται επιστημονική παρακολούθηση.

Όταν ένας βιολογικός λειτουργεί σωστά, δεν επιβαρύνει. Αυτό ισχύει και στα ξενοδοχεία. Αν πάτε σε μια μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα που έχει βιολογικό, δεν καταλαβαίνετε ότι υπάρχει βιολογικός, αν τον διαχειρίζεται σωστά. Μπορεί να απαιτεί πολύ μεγάλο λειτουργικό κόστος, αλλά κάποια στιγμή πρέπει να μπει αυτό στο πρόγραμμά μας. Και υπάρχουν κάποια ξενοδοχεία στη Ζάκυνθο που έχουν σωστούς βιολογικούς και τους λειτουργούν. Όλο αυτό είναι προς την πλευρά της σωστής διαχείρισης, γιατί σου δίνει και τη δυνατότητα να παράγεις νερό που να ποτίζεις, να το διαχειρίζεσαι αλλιώς. Έχει και κάποια οφέλη όλη αυτή η ιστορία. Παρόλα αυτά θέλει μια πολύ καλή παρακολούθηση.»