Δίνουν τον έλεγχο των Υπηρεσιών Δόμησης σε μια Ανώνυμη Εταιρεία, με τον πολίτη απροστάτευτο.

Επιχειρηματικά συμφέροντα πίεζαν για να γίνει η προβλήτα στον Μόλο του Αγίου Νικολάου.

Υπάρχει πρόθεση να ιδιωτικοποιηθεί το λιμάνι της Ζακύνθου.

«Στα περισσότερα θέματα που άπτονται σχεδιασμών δημοσίου συμφέροντος και κυρίως τους ελέγχους, δεν υπάρχει ένα εύκολο «συμφωνώ» ή «διαφωνώ». Υπάρχει ένας διάχυτος προβληματισμός. Ακούσαμε από τα πλέον επίσημα χείλη, την πρόθεση της κυβέρνησης να αφαιρέσει αρμοδιότητες των Υπηρεσιών Δόμησης από τους Δήμους και να τις μεταφέρει στην «Κτηματολόγιο Α.Ε.». Και αυτό έρχεται σαν επιστέγασμα μιας φημολογίας που διακινούνταν επί λίγους μήνες, περί αναποτελεσματικότητας ή γενικευμένης διαφθοράς στις Υπηρεσίες Δόμησης.

Οφείλουμε όμως να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει μία δυσλειτουργία στις διαδικασίες αδειοδότησης ή ελέγχων στις Υπηρεσίες Δόμησης. Ίσως κάποιοι έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται, πως ήταν λανθασμένη η τοποθέτησή τους επί «Καλλικράτη», όταν δηλαδή οι υπηρεσίες κατέβηκαν από τις Νομαρχίες και πήγαν στους Δήμους. Όμως, το να μιλάμε για γενικευμένη διαφθορά, να στοχοποιούμε όλους τους υπαλλήλους και να μηδενίζουμε το έργο που γίνεται, γιατί όντως γίνεται έργο καθ’ υπέρβαση των δυνατοτήτων των λίγων υπαλλήλων στην Ελλάδα, δημιουργεί προβληματισμό. Γιατί κυρίως, ξέρετε τι λείπει; Ο διάλογος.

Δεν έχει συζητηθεί το ζήτημα με κανέναν θεσμικό φορέα. Για ποιον λόγο υπολειτουργούν οι Υπηρεσίες Δόμησης στην Ελλάδα; Επειδή είναι ακραία υποστελεχωμένες. Αυτό είναι το δεδομένο, η αφετηρία. Η Ένωση Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων, ως Πανελλήνιος φορέας των Ενώσεων, είναι ο μόνος που έχει κάνει συστηματική καταγραφή. Έχει καταγράψει ότι σε όλη την Ελλάδα στις Υπηρεσίες Δόμησης εργάζονται περίπου 900 υπάλληλοι, εκ των οποίων οι μισοί είναι Μηχανικοί. Οι πραγματικές ανάγκες θα απαιτούσαν τουλάχιστον τον διπλάσιο αριθμό μηχανικών.

Σε ό,τι αφορά την Υπηρεσία Δόμησης στη Ζάκυνθο, γνωρίζετε πολύ καλά ποιος είναι ο αριθμός των μηχανικών που δουλεύουν, μόλις δύο. Ενώ θα έπρεπε να έχουμε πολλαπλάσιους, με βάση την οικονομική δραστηριότητα και τις πραγματικές ανάγκες.

Κατανοώ την επιχειρηματολογία πολλών που αναφέρονται στο ότι, όταν μια υπηρεσία έχει αρμοδιότητα ελέγχου και υπάγεται άμεσα σε πολιτικό προϊστάμενο, όπως συμβαίνει στους Δήμους, τότε μπορεί να δημιουργηθεί πρόβλημα. Όμως, ο διάλογος θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε εναλλακτικές. Να συζητήσουμε για κρατικές υπηρεσίες, για τη Δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση. Μην ξεχνάμε ότι και στις κρατικές νομαρχίες μέχρι το 1994 υπήρχαν φαινόμενα διαφθοράς στις Πολεοδομίες. Δηλαδή, ακόμα και στις κρατικές υπηρεσίες υπήρχαν τα σημερινά κατακριτέα φαινόμενα.
Αυτά πρέπει να καταπολεμηθούν με θεσμικό τρόπο, να επιληφθεί η Δικαιοσύνη απέναντι σε διεφθαρμένους υπαλλήλους, όχι όμως με γενικεύσεις.

Μήπως λοιπόν, βγάζοντας αυτές τις αρμοδιότητες από τους Δήμους, δεν αποτρέπουμε τη δυνατότητα παρέμβασης των Αιρετών, αλλά ανοίγουμε τον δρόμο για άλλου είδους παρεμβάσεις; Από τοπικό επίπεδο, Δήμαρχος ή Δημοτική Αρχή, να περάσουμε σε επίπεδο Βουλευτή ή Υπουργού;

Μήπως το πρόβλημα σχετίζεται με μεγάλες επενδύσεις που συναντούν αντιδράσεις λόγω «γκρίζων ζωνών» και συγκρούονται με τους Αιρετούς; Μήπως η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να φύγουν οι Υπηρεσίες Δόμησης από τον έλεγχο των Δήμων και να περάσουν σε μια Α.Ε., η οποία προφανώς θα δέχεται πολιτική επιρροή;

Πριν αναφερθώ στην Α.Ε., θα φέρω ένα παράδειγμα, το Ελληνικό. Οι Δήμοι αντέδρασαν σε αυτό που γίνεται εκεί, όπου συνεχώς αλλάζουν οι όροι δόμησης υπέρ του επενδυτή, με κατάτμηση αρμοδιοτήτων.

Έχουμε λοιπόν μια σύγκρουση τοπικών και κεντρικών συμφερόντων, που μας υποψιάζει ότι μπορεί οι υπηρεσίες ελέγχου να χρησιμοποιούνται για άλλου είδους σκοπιμότητες. Σε ό,τι αφορά την αναφορά του Πρωθυπουργού στην «Κτηματολόγιο Α.Ε.», να επισημάνω ότι δεν υπάρχει πλέον. Από το 2018-2019 υπάρχει το «Ελληνικό Κτηματολόγιο» ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Τι εννοεί λοιπόν ο Πρωθυπουργός όταν λέει ότι θα ξαναγίνει Α.Ε.;

Θα εκχωρηθούν ελεγκτικές αρμοδιότητες σε ανώνυμη εταιρεία; Και τι θα γίνει με τους υπαλλήλους που σήμερα υπηρετούν στις Υπηρεσίες Δόμησης; Θα παραμείνουν στους τόπους τους ή θα μεταφερθούν; Θα έχει μια Α.Ε. ιδιότητες ελεγκτή; Η προστασία του πολίτη στα τεχνικά ζητήματα διασφαλίζεται από δημόσιους υπαλλήλους Μηχανικούς, που έχουν δώσει όρκο στο Σύνταγμα και στους νόμους και υπόκεινται σε αυστηρές ποινικές ευθύνες αν τους παραβιάσουν. Ο ιδιώτης ελεγκτής δεν έχει αυτές τις ρήτρες. Μήπως έτσι μειώνεται η προστασία του πολίτη;

Και επιτρέψτε μου τον όρο, μήπως «μπαχαλοποιούμε» περαιτέρω την ήδη προβληματική προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος; Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί το ζήτημα μέχρι να φτάσει σε σημείο νομοθέτησης. Θέλω να πιστεύω ότι θα προηγηθεί διάλογος. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων είναι στην πρώτη γραμμή, κάνει συνεχώς παρεμβάσεις, γιατί το θέμα αφορά το δημόσιο συμφέρον και την προστασία του περιβάλλοντος.

Να σημειωθεί ότι σήμερα οι υπάλληλοι των Υπηρεσιών Δόμησης περνούν δύσκολες μέρες λόγω της εκκρεμότητας με τα εκτός σχεδίου δόμησης. Εκεί το πρόβλημα είναι θεσμικό. Άλλες υπηρεσίες εφαρμόζουν τη νομοθεσία με τον έναν τρόπο, άλλες διαφορετικά. Ποιος φταίει; Οι υπάλληλοι ή το κράτος που δεν μπορεί να θεσπίσει έναν ξεκάθαρο νόμο για όλους; Μπορεί μια εγκύκλιος να λύσει το ζήτημα; Όχι. Χρειάζεται νέα, σαφής νομοθέτηση, σύμφωνη με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Όχι γκρίζες ζώνες που εξυπηρετούν συμφέροντα. Είναι μεγάλο ζήτημα η νομική κάλυψη των υπαλλήλων. Σήμερα, αν ένας υπάλληλος πάει για έλεγχο αυθαίρετης δόμησης και συντάξει πόρισμα, βρίσκεται εκτεθειμένος σε μηνύσεις, είτε από τον ιδιοκτήτη είτε από τον καταγγέλλοντα. Πού είναι η νομική προστασία του υπαλλήλου που εφαρμόζει το Σύνταγμα και τους νόμους;

Να ανοίξουμε και ένα άλλο θέμα, τη χωροθέτηση της προβλήτας των κρουαζιερόπλοιων στη Ζάκυνθο. Είναι ζήτημα που συζητάμε εδώ και χρόνια. Υπάρχει φημολογία για αλλαγή του σχεδιασμού, από τον μόλο του Αγίου Νικολάου, να επιστρέψουμε στον μόλο του Αγίου Διονυσίου. Δεν υπάρχει κάτι επίσημο, αλλά γίνεται δημόσιος διάλογος.

Προσωπικά, έχω ασχοληθεί πολλά χρόνια με το θέμα, έχω κάνει δημόσιες παρεμβάσεις και έχω τοποθετηθεί καθαρά. Δεν είδαμε ποτέ επίσημη απόφαση για αλλαγή, μόνο φημολογία. Μέχρι πρόσφατα η πρόθεση ήταν ο μόλος του Αγίου Νικολάου. Τώρα φαίνεται να αλλάζει, γιατί μπήκαν νέοι «παίκτες» στο παιχνίδι.

Επιτρέψτε μου να πω, ότι όσοι αντιταχθήκαμε στη χωροθέτηση στον Άγιο Νικόλαο, σήμερα δικαιωνόμαστε. Είχαμε προειδοποιήσει για κυκλοφοριακό χάος και άλλα σοβαρά προβλήματα. Δυστυχώς, υπήρχαν συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα που πίεσαν να γίνει η προβλήτα εκεί και εμπόδισαν την εφαρμογή του ΦΕΚ από το 2017-2018. Αυτά τα συμφέροντα οδήγησαν σε καθυστερήσεις και παλινωδίες. Στη συνέχεια ήρθε στο προσκήνιο το ΤΑΙΠΕΔ, στο οποίο ανήκει η Μαρίνα, και το οποίο επιδιώκει να την πουλήσει. Από χρόνια λέγαμε ότι υπάρχει πρόθεση να ιδιωτικοποιηθεί το λιμάνι. Σήμερα φαίνεται πως εκεί κατευθυνόμαστε.

Κι αν μιλάμε για τέτοια ζητήματα, τότε το που θα γίνει η προβλήτα είναι δευτερεύον. Ακόμα κι αν πάει νοτιότερα, προς τον Άγιο Χαραλάμπη, όπως έχουμε αναλύσει στο παρελθόν ότι είναι τεχνικά σωστότερο, το θέμα είναι τι θα γίνει με τον δημόσιο χώρο του λιμανιού. Ο δημόσιος χώρος εξυπηρετεί μόνιμους κατοίκους και επισκέπτες. Δεν είναι κανείς αντίθετος με τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αλλά η εκχώρηση δημόσιας υποδομής σε ιδιώτη είναι άλλο πράγμα.

Τα «Δέντρα του Άμμου» ανήκουν στην αρμοδιότητα του Λιμενικού Ταμείου. Υπήρξε συζήτηση να παραχωρηθούν στον Δήμο, αλλά η διαδικασία ακυρώθηκε την άνοιξη του 2025. Ομοίως, ο Δημοτικός Παιδικός Σταθμός του Αγίου που βρίσκεται στο λιμάνι, προβλέπεται στο Masterplan να κλείσει και να μετατραπεί σε Ναυτικό Μουσείο, με πρόθεση να χτιστεί νέος στα «Δέντρα του Άμμου», καταστρέφοντάς τα. Αυτά είναι ζητήματα πολύ σοβαρά.

Γι’ αυτό λέγαμε ότι το λιμάνι είναι υπόθεση πολύ σοβαρότερη από μία προβλήτα. Η προβλήτα μπορεί να κάνει ζημιά, αλλά δεν είναι το μόνο ζήτημα. Εφόσον η συζήτηση ξαναγυρίζει στο 2018 και στη χωροθέτηση προβλήτας στο νότιο άκρο, καλό είναι να δούμε ξανά και τα υπόλοιπα θέματα. Γιατί το πρωτεύον είναι η Ζάκυνθος, οι πολίτες και τα συμφέροντά τους.»