Το Νερό ως Κοινωνικό Αγαθό: Προβλήματα, Προτάσεις και Πολιτικές Ευθύνες
Πε 27/02/2025

«Διοργανώσαμε χθες στην Κέρκυρα, μια ημερίδα με θέμα «Το νερό ως κοινωνικό αγαθό. Τι συμβαίνει στο Ιόνιο, μύθοι και πραγματικότητα». Ομιλητές ήταν καθηγητές Πανεπιστημίων, ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Υδάτων Ιονίου, Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας, καθώς και ο Πρόεδρος της ΔΕΥΑΖ. Χαιρόμαστε γιατί είχαμε τη δυνατότητα να βάλουμε στη συζήτηση σχεδόν όλες τις Περιφερειακές Παρατάξεις. Ήταν παρόντες ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, ο Δήμαρχος Κεντρικής Κέρκυρας, ο Δήμαρχος Λευκάδας και ο Δήμαρχος Ζακύνθου και Πρόεδρος της ΠΕΔΙΝ κ. Στασινόπουλος. Είχαν κληθεί και όλοι οι Βουλευτές των Ιονίων Νήσων, αλλά μόνο ο Βουλευτής Ζακύνθου ήταν παρών, χαιρέτησε την εκδήλωση και τον ευχαριστούμε για αυτό.
Το νερό ανέκαθεν ήταν, αλλά τα τελευταία χρόνια εξελίσσεται ακόμα περισσότερο, σε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για τη διαβίωση όλου του πλανήτη, φυσικά της χώρας και κατά επέκταση των Ιονίων Νήσων. Το νερό είναι κοινωνικό αγαθό και είναι πολύτιμο.
Εξετάζουμε τις συνθήκες που πρέπει να δημιουργήσουμε για να έχουμε ποιοτικό και σε μεγάλη ποσότητα νερό. Ανοίξαμε μια δημόσια συζήτηση αυτού του ζητήματος μεταξύ των φορέων ευθύνης και της κοινωνίας. Ουσιαστικά αυτό ήταν το αντικείμενο της χθεσινής ημερίδας.
Έχουμε προσδιορίσει κάποιες βασικές ιδέες που έθεσαν οι εισηγητές μας, στο επιστημονικό πεδίο, αλλά και στους πολίτες, τους απλούς χρήστες. Σε μεγάλο θέμα αναδείχθηκε το ζήτημα της ύπαρξης ενός δικτύου διανομής νερού, το οποίο θα είναι της προκοπής. Πρέπει να προσδιορίσουμε τις διαρροές που έχουμε, για τις οποίες οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ποσοστό της τάξεως του 30%, αλλά και με κάποιες άλλες εκτιμήσεις, φτάνει ακόμα και το 65% σε κάποιες περιπτώσεις. Είναι πολύ σημαντικό αυτό. Απαιτείται μελέτη για το δίκτυο και εξεύρεση πόρων για την αντικατάστασή του.
Υπήρξαν σκέψεις που διατυπώθηκαν, για το πως συλλέγουμε το νερό από τη μητέρα γη, ώστε να το αξιοποιήσουμε στη συνέχεια. Αυτό μπορεί να γίνει, όχι με φαραωνικού τύπου μεγάλα έργα, αλλά με αποδοτικά έργα, όπως για παράδειγμα, μικρά φράγματα, με γεωτρήσεις, οι οποίες όμως δεν μπορεί να γίνονται όλες στο ίδιο σημείο. Έχουμε ένα τέτοιο παράδειγμα στη Ζάκυνθο, όπου σε ένα σημείο υπάρχουν δέκα γεωτρήσεις κάτι που είναι λάθος.
Τέθηκε επίσης το θέμα της άρδευσης, όχι γιατί δεν είναι χρήσιμο, αλλά ως ένα ζήτημα κατάχρησης και απώλειας νερού, γιατί γίνεται με λάθος τρόπο. Είναι πολυσύνθετη όλη αυτή η υπόθεση που συζητήσαμε χθες. Υπάρχουν διαφορές αλλά και κοινά σημεία μεταξύ των Ιονίων Νήσων για όλα αυτά τα ζητήματα.
Για παράδειγμα στη Κέρκυρα, είχε σχεδιαστεί ένα μεγάλο σχέδιο για την ύδρευση, Προϋπολογισμού 200 εκατομμυρίων ευρώ. Το 2029 είχαμε το 1ο κομμάτι του έργου, ύψους 49 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά τελικά δεν προχώρησε κάτι. Εδώ τίθεται το ζήτημα της ενεργού συμμετοχής της πολιτείας.
Τα μικρότερα νησιά, τριγυρίζουν θα έλεγα γύρω από την ιδέα της αφαλάτωσης, που ήδη εφαρμόζεται στη Κέρκυρα, με μικρές μονάδες σε κάποια σημεία. Οι αφαλατώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν, αλλά μόνο ως βοηθητικά συστήματα ενός ευρύτερου σχεδιασμού και για μικρό χρονικό διάστημα, γιατί και μεγάλο κόστος έχουν ως προς την λειτουργία τους και αφήνουν μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Υπάρχουν πράγματα που κατά καιρούς έχουν ακουστεί, όπως η μεταφορά νερού από την Αλβανία ή την Ήπειρο, αλλά αυτά περισσότερο λειτουργούν ως μύθος, γιατί δημιουργούν περισσότερα προβλήματα, παρά λύνουν. Δεν αποτελούν μια δόκιμη λύση, όπως και οι αφαλατώσεις.
Είναι προφανές ότι το βασικό είναι η διαχείριση του νερού. Χρειάζεται μια άσκηση πολιτικής ώστε να υπάρχει ισονομία και ισοπολιτεία. Αλλά για να γίνει αυτό, θα πρέπει να εξασφαλίσουμε νερό για όλους. Τέθηκε και το θέμα της ποσότητας του νερού που καταναλώνει μια μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα και που μπορεί να είναι εις βάρος μιας απλής οικίας που γειτονεύει με αυτήν.
Το πρωτεύων είναι να υπάρχει η πολιτική βούληση. Για να έχουμε την παροχή νερού ως κοινωνικό αγαθό προς τους πολίτες, θα πρέπει να έχεις και πόρους από τον κρατικό κορβανά. Αυτό μπορεί να γίνει είτε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αλλά και μέσω άλλων χρηματοδοτικών Προγραμμάτων. Από εκεί και πέρα, το θέμα είναι στο πως διαχειρίζεσαι το νερό. Υπάρχουν ερωτηματικά, όπως αν υπάρχουν μετρητές νερού. Λειτουργούν όλοι; Πληρώνουν όλοι τον λογαριασμό του νερού; Πως τιμολογείται το νερό; Σε τι ποσοστό έχουμε υδροκλοπές και πως αυτές αντιμετωπίζονται; Χρειάζεται διαφάνεια και περαιτέρω ανάλυση.
Αν δεν αποφασίσει μια πολιτική ηγεσία σε κεντρικό επίπεδο, να στηρίξει όλες αυτές τις επιλογές, το πρόβλημα με το νερό θα διαιωνίζεται και θα χειροτερεύει.»