Ανδριανός Γκουρμπάτσης (Αντιστράτηγος – Υπαρχηγός ΠΣ, ε.α, Νομικός, Ειδικός Ερευνητής – Δικαστικός Πραγματογνώμονας Διερεύνησης Εγκλημάτων
Δε 27/11/2017

«Την τελευταία δεκαετία διπλασιάστηκε ο ετήσιος μέσος όρος των πυρκαγιών στη Ζάκυνθο, ξεπερνούν τον μέσο όρο σε Πανελλήνιο επίπεδο.
Από το 2006 μέχρι σήμερα σε συνολικό αριθμό 1.536 αγροτοδασικών πυρκαγιών έχουν καεί 81.220 στρέμματα, οι αμιγώς δασικές πυρκαγιές είναι (455). Οι έξι πιο καταστρεπτικές πυρκαγιές σημειώθηκαν τον μήνα Αύγουστο στο βόρειο και βορειοδυτικό τμήμα του νησιού. Δύο στις πέντε πυρκαγιές προκλήθηκαν στη Δημοτική Ενότητα Ελατίων. Οι Δημοτικές Ενότητες Ελατίων και Αρτεμισίων είναι αυτές που επλήγησαν περισσότερο από κάθε άλλη στη Ζάκυνθο, η οποία συγκαταλέγεται στις πιο πυρόπληκτες περιοχές της Ελλάδος, με πυρκαγιές κυρίως από πρόθεση.
Το κίνητρο αυτών των σκόπιμων πυρκαγιών είναι, το ιδιότυπο ιδιοκτησιακό καθεστώς που υπάρχει στο νησί, η έλλειψη κτηματολογίου, δασολογίου και δασικών χαρτών, η μη πιστή εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας, η αδυναμία ή και ανικανότητα των διωκτικών αρχών, καθώς και οι εκάστοτε κυβερνητικές πολιτικές για την προστασία του δασικού πλούτου. Μία ακόμη αιτία είναι και η κακή σχέση ή συνεργασία μεταξύ Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και Δασαρχείου, το κακό αυτό κλίμα ανάμεσα στις δύο υπηρεσίες έχει εντοπιστεί σε όλη την Ελλάδα, με αφορμή την απόφαση ανάθεσης της δασοπυρόσβεσης στην Πυροσβεστική Υπηρεσία από το 1998.
Από τις 90 αγροτοδασικές πυρκαγιές που ξέσπασαν φέτος το καλοκαίρι και έκαψαν (36.000) στρέμματα, μέχρι της 15 Νοεμβρίου δεν είχε κηρυχθεί καμία αναδασωτέα. Από τις 104 πυρκαγιές που ξέσπασαν το καλοκαίρι του 2016 έχει κηρυχθεί αναδασωτέα μόνο μία.
Στις 17-11-2017 αναρτήθηκαν στο Διαύγεια άλλες οκτώ (8) αποφάσεις κήρυξης αναδασωτέων καμένων εκτάσεων, από τις οποίες οι (6) αφορούν πυρκαγιές του έτους 2017 και οι (2) – με μεγάλη χρονική καθυστέρηση – αφορούν πυρκαγιές του έτους 2016.
Μια έκταση παραδείγματος χάριν 200 στρεμμάτων που κάηκε πέρυσι και κηρύχθηκε αναδασωτέα, αν καεί φέτος εκ νέου και είναι σχεδόν η ίδια, λόγου χάρη αν κάηκαν 200 στρέμματα και 102 τετραγωνικά μέτρα, πρέπει να κηρυχθεί εκ νέου ολόκληρη η έκταση ως αναδασωτέα. Δεν υπάρχουν καρμπόν πυρκαγιές σε μια έκταση. Ακόμη και αν υπάρχουν 100 τετραγωνικά απόκλιση η καμένη έκταση, κηρύσσεται αναδασωτέα.
Η κήρυξη ως αναδασωτέας μια καμένης δασικής έκτασης που είναι υποχρέωση του δασάρχη και του συντονιστή της αποκεντρωμένης διοίκησης και πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά εντός τριών (3) μηνών από την καταστολή της πυρκαγιάς, αποσκοπεί στην άμεση προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, στην αποκατάστασή του, στην προστασία του από ανθρώπινες παρεμβάσεις και αξιόποινες συμπεριφορές και στην λήψη των απαραίτητων αντιδιαβρωτικών αντιπλημμυρικών έργων, όπου κρίνεται απαραίτητο.
Αν δεν κηρυχθεί αναδασωτέα, λόγω πυρκαγιάς, μια καμένη δασική έκταση, πέραν του αξιόποινου χαρακτήρα της παράλειψης των συγκεκριμένων κάθε φορά αρμοδίων οργάνων (Δασάρχη και Συντονιστή της αρμόδιας Αποκεντρωμένης Διοίκησης), δεν λαμβάνονται μέτρα πρόληψης για την προστασία του περιβάλλοντος και επιπλέον δεν γίνονται και ενέργειες αποκατάστασης αυτού, και ως εκ τούτου είναι πιθανόν να μην μπορεί να αποτραπεί η εμφάνιση πλημμυρικών και χειμαρρικών φαινομένων, κατά την χειμερινή περίοδο.
Σε καμία περίπτωση η αναδάσωση δεν επαφίεται στην διακριτή εξουσία των ως άνω αρμοδίων οργάνων (δασάρχης, συντονιστή της αποκεντρωμένης διοίκησης). Η παράλειψη κήρυξης αναδάσωσης καμένης έκτασης συνιστά ποινικό αδίκημα των αρμοδίων οργάνων της Διοίκησης.
Εξάγω το συμπέρασμα ότι η φετινή καταστρεπτική πυρκαγιά στις Μαριές, ήταν αποτέλεσμα εκδικητικότητας μεταξύ δύο αντιμαχόμενων μερών. Ήταν αποτέλεσμα αντιδικίας.
Η Ζάκυνθος διατηρεί το μικρότερο ποσοστό στη χώρα (0,9%) εντοπισμού των εμπρηστών. Από το 2006 μέχρι σήμερα σε συνολικό αριθμό 1.536 αγροτοδασικών πυρκαγιών έχουν καεί 81.220 στρέμματα, μόνο δύο φερόμενοι ως δράστες εμπρησμού έχουν συλληφθεί στα όρια του αυτοφώρου, από την Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (ΔΑΕΕ), ό ένας το 2010 και ο άλλος το 2012.
Μιλάμε ουσιαστικά για μηδενική εξιχνίαση πυρκαγιών, δεν γίνεται αποτελεσματική έρευνα, προκύπτει αναποτελεσματικότητα και ανεκτικότητα από τις διωκτικές αρχές. Είναι αδιανόητο να συμβαίνει και αυτό είναι κάτι που ενθαρρύνει τους επίδοξους εμπρηστές.
Στις 24 Νοεμβρίου μου δόθηκαν από τον Δασάρχη κ. Σκαλτσογιάννη τα στοιχεία που είχα ζητήσει προκειμένου να ολοκληρώσω την έρευνα μου για τις πυρκαγιές στη Ζάκυνθο. Δεν έχω κάτι εναντίον του, τέλος καλό, όλα καλά.»
Ακούστε ολόκληρη την εκπομπή: