Current track

Title

Artist

Background

Γεράσιμος Μπετίνης
Δικηγόρος

Τέσσερις προτομές στην πόλη της Ζακύνθου και η ιστορία τους

Πα 22/11/2024



Ο Ιερός Ναός της Φανερωμένης προσεισμικά και πανελλαδικά  ήταν ένα ανυπέρβλητο μουσείο εκκλησιαστικής τέχνης  και αποτελούσε ταυτόχρονα θρησκευτικό και κοινωνικό λίκνο για τους Ζακυνθινούς και μην ξεχνάμε ότι εκεί έγινε το ‘Ρεμπελιό των Ποπολάρων’ το 1628. Δυστυχώς καταστράφηκε στην υλική του υπόσταση από τη σεισμοπυρκαγιά του 1953, αλλά παρέμεινε αλώβητος στη θρησκευτικότητα των Ζακυνθινών, οι οποίοι μετά το 1953 τον ανακατασκεύασαν κατά μίμηση του παλαιού εις τρόπον ώστε ο ναός αυτός σήμερα να έχει αποκτήσει ισχυρή σημειολογία και να αποτελεί την κιβωτό των ιστορικών θρησκευτικών παραδόσεων του τόπου μας και μια τρανή υλική έκφανση της φράσης του ποιητή «Το χάσμα που άνοιξε ο σεισμός ευθύς εγιόμησε άνθη». Συνεπώς είναι απόλυτα δικαιολογημένη η εκδήλωση μνήμης στο Γεώργιο Τερτσέτη για τα 150 χρόνια από το θάνατό του (1874) να διαδραματίζεται στο φυσικό της χώρο, δηλαδή στο ναό της Φανερωμένης.

Το 1951, δηλαδή προσεισμικά, με Νομάρχη Ζακύνθου τον δραστήριο και έντιμο Δημήτριο Σαμπατακάκη καταγόμενο από τη Μάνη, με την ερανική οικονομική συμβολή των Ζακυνθίων  κατασκευάστηκαν τέσσερις (4) προτομές επιφανών Ζακυνθίων γνωστών στο πανελλήνιο για την εθνική τους προσφορά. Συγκεκριμένα ήταν του Φιλικού και μεγάλου πατριώτη Διονυσίου Ρώμα (1771-1857), ο οποίος το 1824 ίδρυσε την Επιτροπή Ζακύνθου για την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική συνδρομή του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα και διέθεσε μεγάλο μέρος της προσωπικής του περιουσίας για το σκοπό αυτό, του αγωνιστή, νομικού, λογοτέχνη, ιστορικού, απομνημονευματογράφου Γεωργίου Τερτσέτη (1800-1874), ο οποίος είναι ευρύτερα γνωστός σαν Εθνικός Δικαστής με την άκαμπτη στάση του απέναντι στην Αντιβασιλεία στην Δίκη του Κολοκοτρώνη στο Ναύπλιο το 1834, του ριζοσπάστη πολιτικού  Κωνσταντίνου Λομβάρδου (1820-1888), ο οποίος ίδρυσε το Κόμμα των Ενωτικών Ριζοσπαστών και μετά την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα το 1864 εκλέχτηκε εννέα (9) φορές βουλευτής της Ζακύνθου, υπήρξε στενός συνεργάτης του Χαρίλαου Τρικούπη και διετέλεσε υπουργός και πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων και του μουσουργού Παύλου Καρρέρ (1829-1896), θεμελιωτή της Εθνικής Όπερας και δημιουργού του πασίγνωστου γέρο-Δήμου (1859) σε ποίηση Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, που αποτελεί ίσως την πιο γνωστή μελωδία της Ελληνικής μουσικής κατά τρόπον ώστε αυτή η επιτυχημένη σύζευξη στίχου και μουσικής να θεωρείται από τους περισσότερους Έλληνες δημοτικό τραγούδι. Και οι τέσσερις προτομές από λευκό μάρμαρο  έχουν κατασκευαστεί από τον ίδιο γλύπτη Γιώργου Γεωργίου και έχουν τοποθετηθεί επί πέτρινου βάθρου, χρώματος καφεκίτρινης ώχρας.

Οι προτομές αυτές τοποθετήθηκαν τότε στην Πλατεία Διονυσίου Σολωμού ώστε μαζί με τον ανδριάντα του δημιουργού του Ύμνου στην Ελευθερία να συγκροτούν ένα ενιαίο διαχρονικό μνημείο της εθνικής προσφοράς των Ζακυνθινών και οι συμπατριώτες μας όλων των γενεών να μην ξεχνούν τους εκλεκτούς Ζακυνθινούς του παρελθόντος που τίμησαν το νησί μας πανελλαδικά. Θα είχε στηθεί ασφαλώς και η προτομή του άλλου Ζακυνθινού Εθνικού Ποιητή Ανδρέα Κάλβου, αλλά όπως είναι γνωστό δεν διασώζεται καμία προσωπογραφία του.

Και οι τέσσερις προτομές επέζησαν του σεισμού του 1953. Πλην όμως, μετασεισμικά οι τότε ιθύνοντες ανέτρεψαν το σχεδιασμό και το έργο του 1951 και διέσπασαν το σύνολο και μετέφεραν και τοποθέτησαν τις προτομές των πολιτικών Διονυσίου Ρώμα και του Κωνσταντίνου Λομβάρδου μπροστά από το νέο κτίριο του Διοικητηρίου, την προτομή του Γεωργίου Τερτσέτη μπροστά από το νέο κτίριο του Δικαστηρίου και στην Πλατεία Σολωμού έμεινε μόνο η προτομή του μουσουργού Παύλου Καρρέρ, ίσως επειδή προβλεπόταν στο χώρο αυτό να δίνονται συναυλίες της φιλαρμονικής Ζακύνθου. Όμως η συνύπαρξη των τεσσάρων προτομών των επιφανών Ζακυνθίων στη πλατεία Σολωμού με τον ανδριάντα του Ποιητή θα επιδρούσε πιο δραστικά στη συλλογική πατριωτική και πολιτισμική μνήμη των Ζακυνθίων από την επακολουθήσασα διασπορά τους. Αλλά η μετασεισμική Ζάκυνθος δυστυχώς δεν έχει τις ίδιες ευαισθησίες και παιδεία με τους κατοίκους της προσεισμικής.


Current track

Title

Artist

Background